Wat is de rol van de thuisverpleging?
Holistische benadering
Wij pleiten voor een holistische verplegingsaanpak om onze patiënten en hun families te ondersteunen. Daarmee bedoelen we dat je als thuisverpleger zowel zorgtaken uitvoert als een luisterend oor aanbiedt. Zorgtaken omvatten hygiëne (zoals douchen), het controleren van symptomen en een serene palliatieve zorg in de terminale fase. Daarnaast verwachten we dat je ook psychologische, emotionele, sociale en mentale ondersteuning biedt. Je bezoekt je patiënt op regelmatige basis. Of dit nu eenmaal per week is of driemaal, maandelijks of zeswekelijks, hangt af van de individuele behoefte van de patiënt. Door hem regelmatig te bezoeken creëer je een noodzakelijke band tussen de patiënt en de medische staf, volg je het verloop van de ziekte van nabij op, speel je snel in op nieuwe noden en ben je in staat om de effectiviteit en relevantie van de verpleegdienst aan te passen aan de steeds wisselende omstandigheden. Tegelijk heb je oog voor toekomstige noden en hou je deze in je achterhoofd.
Multidisciplinair team voor zorgverstrekking op maat
Je bent bij voorkeur flexibel door de duur van het bezoek vooraf niet helemaal vast te leggen. Vrij regelmatig moet je immers je tijdschema kunnen aanpassen om een onverwacht bezoek af te leggen. Een groot deel van je zorgpakket bestaat uit het informeren van je patiënt, het geven van feedback en het versterken van de gemeenschappelijke zorgverlening.
Thuisverplegers zijn dikwijls het aanspreekpunt voor andere therapeutische of gespecialiseerde diensten. Verpleging aan huis wordt dan ook het beste opgezet in een gezamenlijke aanpak. Door alle relevante informatie van iedereen die betrokken is bij de zorgverstrekking samen te brengen, kan je een zorgprogramma op maat samenstellen zodat de interventies er komen op het juiste tijdstip, aangepast zijn aan de noden van de patiënt en de symptoombeheersing ondersteunen.
Open communicatiekanalen en multidisciplinair teamwerk bepalen het welslagen van een thuisverplegingsplan.
Psychologische en emotionele steun
Een holistische aanpak heeft oog voor de psychologische, sociale, mentale en emotionele noden van elke patiënt. Omdat het voortschrijdende karakter van ALS de patiënt steeds afhankelijker maakt, komen er vroeg of laat emotionele en psychologische vragen, verdriet en angst. Bepaalde angsten kan je wegnemen, andere kunnen alleen gedeeld worden. Maar alleen al het delen ervan kan helpen om het grote angstgevoel zowel bij de zorgverstrekker als bij de patiënt te verminderen.
De thuisverpleging kan naast andere professionele zorgverstrekkers emotionele en mentale ondersteuning geven. Onze thuisverplegingsdienst kan ook andere diensten aanbieden zoals een maatschappelijk assistent, een muziektherapeut of een pastorale werker. De verplegers die deel uitmaken van het multidisciplinair team leven mee met de patiënt en zijn familie, letten op het fysieke comfort en de emotionele ondersteuning en worden soms geconfronteerd met unieke en moeilijke ervaringen. Belangrijk hierin is gemoedsrust en een zekere mate van zingeving te vinden.
Praktisch advies
Je zal regelmatig geconfronteerd worden met patiënten met blaas- en darmproblemen, met name constipatie. Dit kan een gevolg zijn van een verandering in het voedingspatroon, veranderde mobiliteit, verminderde vochtinname, medicatie of spierverzwakking. Het beste is om de behandeling van darm- en blaasproblemen te voorzien in plaats van te wachten tot het probleem zich voordoet. Wees begripvol, discreet en professioneel hierbij.
Veranderingen in de huid worden meestal veroorzaakt door langere periodes van ononderbroken druk door immobiliteit of door een verminderde hygiëne. Deze problemen kan je vrij makkelijk oplossen of zelfs voorkomen. Laat ons beginnen met een goede hygiëne.
Sorbolene of producten gebaseerd op badolie zoals Hamilton’s worden dikwijls gebruikt. Neem geen zeep want zeep droogt de huid uit en veroorzaakt jeuk. Om verder uitdrogen te voorkomen gebruik je best ook Sorbolene na het douchen of zelfs enkele keren per dag als de huid droog is.
Schimmelinfecties ontwikkelen zich meestal in een warme en vochtige omgeving. Wrijf dus goed alle hoekjes en kantjes droog, ook tussen de tenen en in de liesstreek. Je kan ook maïsmeel gebruiken in die hoekjes en kantjes om transpiratie op te vangen en huidinfecties of -schilfering te verminderen. Anti-schimmelcrèmes en -poeders zijn beschikbaar voor het behandelen en voorkomen ervan. Kijk ook naar de kledij die je patiënt draagt. Katoen is er om gekend de luchtcirculatie te verbeteren, het transpireren tegen te gaan en te vermijden dat er warme, vochtige omgevingen ontstaan waarin deze ongemakken zich voordoen.
Onderzoek regelmatig de huid op die plaatsen die het meest gevoelig zijn aan irritatie zoals enkels, heupen, hielen, het heiligbeen en de oren. Maak ook de familie en de andere zorgverstrekkers hierop attent en verwijs desnoods door naar een ergotherapeut voor ingrepen die de druk op sommige plaatsen verlichten.
Angstaanvallen komen meer voor in periodes van ademtekort, bij algemene ongerustheid, pijn en mentale spanningen. Het is de rol van de thuisverpleger om stress en angst weg te nemen en de omgevingsfactoren onder controle te krijgen. Je doet dit door een extra bezoekje, een telefoontje, een doorverwijzing naar een andere professionele zorgverlener zoals de huisarts. Desnoods ga je over tot een opname in een ziekenhuis als dit is wat de patiënt en zijn omgeving vragen en willen.
Je moet alleszins de patiënt een goede houding aanleren voor zijn comfort en om beter te ademen. Soms kan je medicatie toedienen, bv. kleine dosissen benzodiazepines zoals Clonazepandruppels onder de tong om de angstaanvallen te verminderen. Morfine, toegediend in kleine dosissen vertraagt de ademhaling en stopt zo de angstaanval. Na overleg met en met toelating van de huisarts kunnen kleine hoeveelheden van deze medicatie in huis worden bewaard, om in zulke gevallen te gebruiken. De familieleden kunnen leren om deze medicatie zelf toe te dienen.
Palliatieve zorgen
Beschouw deze zorg als een actieve, totale zorg voor ongeneeslijke zieken, om de algemene gezondheid zo optimaal mogelijk te houden en een zo hoog mogelijke levenskwaliteit na te streven terwijl de patiënt zo onafhankelijk mogelijk blijft.
Thuisverplegers kunnen de zorg voor iemand die ervoor kiest tot het einde thuis te blijven, omgeven door zijn familie, optimaal organiseren. Dit doe je met goede palliatieve zorgen, goede symptoombehandeling, open communicatie en ondersteuning van de familie die afgestemd is op de wensen van de patiënt en zijn familie.
