Beschermend gen verhoogt overleving in motor neuron ziekte

25-11-2009

Een gen dat een beduidende invloed heeft op de overlevingsgraad van mensen met de motor neuron ziekte (MNZ) tot 14 maand werd ontdekt door wetenschapsmensen in een internationale onderzoekssamenwerking – gedeeltelijk gesubsidieerd door de MNZ Vereniging van Engeland, Wales en Noord-Ierland.

Prof. Ammar Al-Chalabi van het Medical Research Center for Neurogeneration Research, King's College Londen, en Prof. Robert Brown aan het University of Massachusetts Medical School, leiden een internationaal onderzoeksteam dat 300 000 genetische varianten bij 2 359 mensen met MNZ en 2 814 gezonde vrijwilligers uit zes verschillende landen onderzoekt.

De onderzoekers hebben de bedoeling het onderzoek toe te spitsen op genen die betrokken zijn bij MNZ door potentiële kernpunten te bepalen, in verhouding met de ziekte, welke dan zorgvuldig zouden kunnen onderzocht worden, letter voor letter, op ziektegebonden “spelfouten” in de menselijke genetische code. Gebruikmakend van dezelfde methodes zouden de onderzoekers ook naar genetische varianten kunnen zoeken die de toename van de ziekte veranderen.

Het is deze laatste benadering die een verbluffend resultaat heeft opgeroepen, door een beschermend gen te ontdekken dat het leven van mensen die een diagnose hebben van MNZ verlengt – het eerste in de geschiedenis van MNZ onderzoek.

KIFAP3 gen – overlevingsgraad verlengend

Onderzoekers hebben een genetische variatie ontdekt in het KIFAP3 gen dat belangrijk is bij het bepalen de overlevingsgraad voor mensen met MNZ.

Mensen met twee voordelige varianten van KIFAP3 leefden gemiddeld vier jaar terwijl zij met slechts een of geen gemiddeld twee jaar en acht maand leefden.

Dit houdt een beduidende verbetering in voor de overleving van bijna 50% of meer dan 14 maand voor patiënten met twee voordelige varianten. De levensverwachting van de meeste mensen met MNZ is slechts twee of drie jaar. De overlevingskansen voor vijf jaar zijn nochtans verbeterd van ongeveer 10% tot meer dan 30% voor hen met de “goede” varianten van KIFAP3.

Tot hiertoe, heeft slechts een medikament genaamd riluzole bewezen een effect te hebben op het verlengen van de levensverwachting van mensen die met de ziekte leven. De levensverwachting werd aantoonbaar verlengd met enkele maanden.

Wat dit betekent voor MNZ onderzoekers

Prof. Al-Chalabi zei: “Behandelingen kunnen nu onmiddellijk ontworpen worden om het effect van deze gen variant aan te wenden. De meest gebruikelijke situatie is dat genetische risikofactoren voor de ziekte eerder ontdekt worden dan genen voor overleving.

Genetische risikofactoren zijn belangrijk maar ze hebben een beperkt voordeel om efficiënte

behandelingen te ontwerpen omdat dokters enkel mensen zien die reeds besmet zijn zodat behandelingen de noodzakelijke bedoeling hebben om overleving te verbeteren, niet om het risiko te verminderen.”

Het onderzoek houdt ook het ontwerp voor klinische processen van MNZ in. Het is best mogelijk dat een overschot aan mensen die drager zijn van de voordelige overlevingsgen variant in één groep in een klinisch proces het doet uitschijnen alsof het medikament efficiënt is, wanneer het dat niet is, of omgekeerd.

Dr. Brian Dickie, direkteur van ontwikkeling van onderzoek aan de MNZ Vereniging verklaarde: “Dit is een beduidende vinding, in acht genomen de snelheid met dewelke MNZ kan toenemen bij patiënten.

Net zoals er genetische “slechteriken” zijn die de ziekte bij mensen kunnen veroorzaken of hen er voor openstellen, zo zijn er ongetwijfeld “held” genen die het begin van de ziekte helpen uitstellen of haar toename vertragen.

Dit is het eerste gen dat in verband wordt gebracht met zo'n overtuigend beschermend effect. Ongetwijfeld zal dit onderzoek potentiële behandelingsstrategieën openen voor de duizenden mensen die leven met MNZ in het Verenigd Koninkrijk en over de hele wereld.”

De redenen waarom sommige varianten van het KIFAP3 gen de toename van de ziekte kan veranderen is nog onduidelijk. Onderzoekers weten dat het gen betrokken is in een aantal celprocessen, namelijk het vervoer van essentiële moleculen door de zenuwcel. Dit is een gebied van MNZ onderzoek dat heel wat aandacht heeft opgeroepen, omdat de verstoring van celvervoer blijkt plaats te vinden in de vroege stadia van de ziekte.

Prof. Brown die het onderzoek in de USA leidde, zei: “Dit was echt een multinationale samenwerking, met betrekking tot 19 groepen uit zes landen. Het toont aan hoe efficiënt een internationaal consortium in het onderzoek naar MNZ ons kan helpen begrijpen waarom motor neuronen degenereren in deze ziekte. De uitdaging is nu deze kennis te vertalen in efficiënte behandelingen; de KIFAP3 historie voorziet een nieuw doel voor de ontwikkeling van therapie.”

Vertaling: Eric De Keyser

Bron: ALS Independence 

Share