Elektronische hulpmiddelen bieden een stem

← ga terug naar Recente technologische ontwikkelingen

01-08-2013

“Indien jij of je geliefde niet meer kunnen spreken of bewegen vanwege een ziekte of ongeval, kunnen nieuwe ondersteunende elektronische apparaten hulp bieden”. LOS ANGELES, CA, 21 juni 2013/24-7 Press Release.

Dr. Stephen Hawking is bekend om zijn bijdragen aan de natuurkunde, zijn zeer bekende boeken en zijn computergegenereerde stem. Hawking is bijna volledig verlamd door ALS. Hoewel deze ziekte het hem onmogelijk maakt zijn stem te gebruiken, is hij in staat om te spreken door middel van een elektronisch apparaat waarmee hij eveneens een toespraak kan schrijven via de spiertrekkingen van zijn wang.

Computergegenereerde stem apparaten, ook augmentatieve of alternatieve communicatieapparaten geheten, zijn een steeds vaker gebruikte technologie voor mensen om te communiceren, wanneer ze niet meer in staat zijn zich te verplaatsen of te spreken vanwege ernstige verlamming. Zelfs volledig verlamde mensen, die echter nog wel hun ogen kunnen bewegen, kunnen deze apparaten bedienen. Deze apparaten maken het voor mensen met ernstige vormen van verlamming mogelijk om te communiceren in twee richtingen, ‘want gebrek aan communicatie is emotioneel verwoestend’, schrijft een consultant van ondersteunde technologie voor mensen met ALS. Met deze alternatieve en augmentatieve apparaten kunnen mensen zich uiten en spreken met zorgverleners, hun dierbaren en anderen. Het is, dankzij deze apparaten, mogelijk voor mensen met de meest ernstige handicaps om te spreken met hun ogen of met een andere gezichtsfunctie. De apparaten kunnen worden ontworpen om alleen te spreken of ze kunnen een verbinding maken met een computer en het internet. Een eye-tracking-apparaat bijvoorbeeld, werkt via de oogbeweging. Het apparaat vervangt een toetsenbord en muis, zodat de gebruiker de computer kan bedienen louter door middel van de ogen. Andere programma’s kunnen samenwerken met een eye-tracking-apparaat en tekst of symbolen omzetten in spraak. Een optie heeft meer dan 11.000 voorgeprogrammeerde symbolen en foto’s op smartphones en tablets en extra symbolen kunnen nog extra aangemaakt worden. Mensen die niet kunnen spreken maar hun handen nog kunnen gebruiken, kunnen ‘tekst-naar-spraak’ software gebruiken. De mond kan ook worden gebruikt om een computer te besturen.

Vorig jaar meldde een nieuwsbericht dat Hawking deelnam aan experimenten van een bedrijf in Californië dat werkt aan een apparaat waarmee mensen, die niet meer in de mogelijkheid zijn om te kunnen spreken, wél kunnen communiceren louter aangestuurd door het denken. Hawking droeg een zwarte hoofdband waarop kleine apparaten werden aangesloten, genaamd de iBrain, die golven oppikt van de hersenen door middel van elektrische signalen. Die golven worden geïnterpreteerd met een algoritme. Onderzoekers wilden te weten komen of de natuurkundige zijn geest op zodanige wijze kon gebruiken dat zijn gedachten door de computer konden worden vertaald in een woord of een opdracht. Het potentieel van het apparaat was bemoedigend, zo werd vorig jaar gemeld. In een verklaring hierover zei Hawking dat hij aan dit experiment deelnam om investeringen in dit onderzoek aan te moedigen en om hoop over te brengen voor alle mensen in zijn situatie.

Een ander labo, gevestigd in de staat New York, heeft na 30 jaar onderzoek een technologie ontwikkeld voor zieke en verlamde patiënten, die niet kunnen spreken, om te e-mailen met gebruik van hersengolven

Jonathon Wolpaw, die het team leidt aan het New York state Health Department's Wadsworth Center in Albany, zei dat wat men zich kon voorstellen bij sciencefictionschrijvers nu werkelijkheid is geworden voor mensen met amyotrofische laterale sclerose, ruggenmergletsels, hersenverlammingen en andere aandoeningen die hun communicatiemogelijkheden vernietigden. ‘De communicatie wordt volledig geproduceerd door hersenactiviteit,’ vertelde Wolpaw aan de  Albany Times Union.

In een demonstratie plaatsten de onderzoekers een muts op het hoofd van de testpersoon, met daarop vastgehechte elektroden gevuld met een gel, om de hersenactiviteit te geleiden door draden die naar een versterker en een computer lopen. Een computerscherm met een standaard blanke pagina en een rooster met het alfabet, nummers en andere items, werden voor de testpersoon geplaatst.  Een ander scherm toonde de hersengolven van het studieobject, die werden opgenomen via  een EEG. Het studieobject concentreerde zich op de gewenste letter en na 300 milliseconden registreerde het EEG een verandering in de hersengolven en de gekozen letter verscheen op de pagina. Alhoewel het proces traag is vergeleken met schrijfwerk ontgrendelt het systeem het brein van patiënten die anders helemaal niet meer zouden kunnen communiceren.

Het systeem werd getest bij 40 gebruikers en lijkt klaar te zijn voor wereldwijd gebruik. De enige barrière is de zeer hoge kostprijs van ongeveer 5.000 USD per patiënt om de computer te programmeren en de hulpverleners te trainen om de muts met elektroden te gebruiken, zei Wolpaw.  De vergoeding bevat eveneens een hulplijn om te assisteren bij problemen en om te verzekeren dat het systeem werkt zoals het werd bedoeld.

Een professor aan de universiteit van Pennsylvania die mentaal capabel is, maar door ALS van zijn mobiliteit is benomen, runt thans, dankzij deze nieuwe technologie zijn laboratorium door het systeem te gebruiken.

 

Vertaling: Bea Peeters

Bronnen: World New Report, upi.com

Share