Standpunt TRICALS Food and Drug Administration (FDA) keurt AMX0035 (Amylyx) goed voor de Amerikaanse markt

Tijdens een vergadering van de FDA’s Peripheral and Central Nervous System Drugs Advisory Committee (PCNSDAC) op donderdag 29 september 2022, is het middel AMX0035 van farmaceut Amylyx onder voorwaarden goedgekeurd onder de naam RELYVRIO. Dat betekent dat Relyvrio voor Amerikaanse staatsburgers beschikbaar is op de markt. Wat houdt deze goedkeuring in en wat betekent het voor patiënten hier in Europa?

Relyvrio wordt in Europa nog onderzocht in een fase 3 studie genaamd Phoenix. Deze studie is nodig omdat de bestaande onderzoeksresultaten van Relyvrio voor de Europese regelgevende instanties (EMA en MHRA), onvoldoende bewijs leveren dat het middel een effectieve behandeling is voor mensen met ALS. De FDA is het eens met de bewijslast van de bestaande resultaten en hebben daarom de goedkeuring van Relyvrio afhankelijk gemaakt van succesvolle afronding van de huidige Phoenix studie in Europa.

Verschil fase 2 en fase 3 studie

Een fase 2 en een fase 3 studie verschillen van elkaar in het aantal deelnemers in de studie en de duur van behandeling. Hoe meer deelnemers en hoe langer de behandeling, hoe beter men iets kan zeggen over de werking en veiligheid van het middel. In het verleden is vaker gebleken dat uit resultaten van een fase 2 studie een positief effect zichtbaar leek, maar wanneer een grotere fase 3 studie werd uitgevoerd, verdween dit positieve effect. De resultaten uit de fase 2 studie bleken dus ‘fout positief’ te zijn. Doorgaans maken de FDA en de EMA beslissingen op basis van de resultaten uit een fase 3 studie. Amylyx zelf heeft bij de FDA en EMA het verzoek ingediend om op basis van resultaten uit de fase 2 studie een besluit te nemen over vroegtijdige toelating van het middel tot de Amerikaanse markt. Dit besluit was door de FDA eerder dit jaar uitgesteld, en is nu tijdens de vergadering in september alsnog goedgekeurd. Eenzelfde verzoek tot vroegtijdige toelating op de Europese markt is momenteel nog onder behandeling bij de EMA. AMX0035 kan pas worden toegelaten tot de Europese markt als de EMA een positief oordeel geeft.

Wat betekent dit voor Europese mensen met ALS?

Mensen met ALS zullen zich afvragen of zij ook toegang kunnen krijgen tot het middel via de Amerikaanse markt. Relyvrio kan enkel via een behandelend arts in Amerika voorgeschreven worden. We weten nog niet of Amerikaanse verzekeraars dit middel ook daadwerkelijk zullen vergoeden. In landen waar Relyvrio momenteel niet is goedgekeurd, kunnen artsen het middel niet voorschrijven. In de meeste landen zullen de kosten van de behandeling met Relyvrio niet vergoed worden door de overheid of de zorgverzekeraar.

De Phoenix trial in Europa

De resultaten uit de huidige fase 3 studie zijn nodig om er zeker van te zijn dat Relyvrio een definitief positief effect heeft op mensen met ALS. Als de EMA ons allen verrast, niet wacht op de resultaten uit de Phoenix studie en Relyvrio goedkeurt op basis van de resultaten uit de fase 2 Centaur studie, zou dat niet automatisch betekenen dat Relyvrio beschikbaar komt in Europa. Dat hangt vervolgens af van het zorgsysteem in elk land en de beoordeling van verzekeraars of zij het middel gaan vergoeden. Zonder de kwalitatief hoogstaande data die in de Phoenix fase 3 studie wordt verzameld, is de kans klein dat verzekeraars Relyvrio gaan vergoeden.

Hoe werkt AMX0035?

AMX0035 is een combinatie van twee middelen: Natriumfenylbutyraat en taurursodiol (TUDCA) en wordt oraal toegediend door het middel op te lossen in een glas water. De werkzame stoffen in AMX0035 versterken elkaars invloed op de energiefabriekjes van het lichaam, de mitochondriën, en verlagen de zuurstofschade in cellen. Dit zijn belangrijke aanknopingspunten die een rol spelen bij de ziekmakende processen bij ALS. Door hierop in te grijpen, probeert AMX0035 het verlies van motorische zenuwen te verminderen en waardoor men meer functie behoudt. De beschikbare resultaten uit de fase 2 studie laten zien dat er een mogelijk ziekte vertragend effect te zien is bij in deelnemers. Dit vertragende effect is gemeten met de ALSFRS-R, maar kwam niet naar voren bij het meten van andere uitkomsten zoals spierkracht of longfunctie. Daarnaast was het aantal deelnemers in de fase 2 studie nog beperkt en kunnen de resultaten uit die studie ook berusten op toeval. Hierdoor blijft de data van de fase 2 controversieel en is de lopende fase 3 studie nodig. In deze fase 3 studie wordt gekeken of de eerder gemeten effecten echt aan het middel toe te schrijven zijn en wordt de veiligheid van AMX0035 op de lange termijn bepaald.

Reactie van de TRICALS Executive Board

Terwijl het oneerlijk lijkt dat mensen met ALS in Amerika via de markt waarschijnlijk wel toegang krijgen tot Relyvrio, terwijl mensen in Europa alleen toegang hebben tot het middel via een klinische studie, geloven wij als TRICALS erin dat er een goede wetenschappelijke reden is om de studie in Europa af te maken. We weten niet zeker dat Relyvrio werkt, de studie in Amerika was beperkt in tijd en in deelnemers. Als alle landen de aanpak van de FDA zouden overnemen, dan zouden we nooit in staat zijn om echt vast te stellen of een behandeling effectief is voor mensen met ALS.

Wij als TRICALS blijven ons onverminderd inzetten om de meest effectieve behandelingen zo snel mogelijk beschikbaar te krijgen, voor alle mensen die aan deze verschrikkelijke ziekte lijden. We zullen blijven doorgaan met het uitvoeren van onderzoeken van hoge kwaliteit die definitieve resultaten opleveren met betrekking tot de voordelen van therapieën voor mensen die leven met ALS.

Bron: website TRICALS

Noot van ALS Liga:

In de eerste jaarhelft van 2023 zullen we vernemen of een gelijkaardige goedkeuring kan worden verkregen door EMA voor de Europese markt. Voor pALS in België is tot dan de enige toegang tot AMX0035 het deelnemen aan de PHOENIX fase 3 klinische studie, uitgevoerd in UZ Leuven olv Prof. Van Damme. We brengen je graag in contact via onderzoek@als.be.