Zebravis wijst de weg naar ontwikkeling van nieuwe therapieën voor Amyotrofische Laterale Sclerose

28-08-2012

Leuvense onderzoekers (VIB/ KU Leuven) gebruiken de zebravis als model om te speuren naar genen die een rol spelen bij het ontstaan van Amyotrofische Laterale Sclerose (ALS). Zo identificeerden zij een nieuw doelwitmolecule waar een toekomstige therapie voor de behandeling van ALS zou kunnen op ingrijpen. ALS is een progressief verlammende aandoening en tot nog toe volledig onbehandelbaar. Dit onderzoek verschijnt in het toonaangevend tijdschrift Nature Medicine.

Amyotrofische Laterale Sclerose of ALS
ALS is een progressief verlammende aandoening. Bij een patiënt met ALS takelen de zenuwcellen die naar de spieren lopen af. Daardoor verliezen de patiënten de controle over hun spieren en geraken ze volledig verlamd, terwijl ze blijven beschikken over hun mentaal vermogen. Van deze ernstige aftakelingsziekte met een enorme medico-sociale impact, blijft het ontstaansmechanisme onopgehelderd. De ziekte is tot nog toe onbehandelbaar.

De zebravis als model
Het onderzoeksteam van Wim Robberecht  ontwikkelde een uniek  model voor ALS in de zebravis. In dit zebravismodel speuren de wetenschappers naar genen die de ziekte verergeren of beter maken. Annelies Van Hoecke, Wim Robberecht en collega’s identificeerden de receptor EphA4 als genetische factor die het ALS-ziektebeeld bij de zebravis wijzigt. Het uitschakelen van deze receptor bij deze dieren leidt tot het verdwijnen van de ziekte, en in muismodellen leidt het blokkeren ervan tot een duidelijke verbetering van de levensverwachting. Daarenboven toont hun onderzoek aan dat er bij ALS-patiënten een relatie is tussen expressie van de receptor EphA4 en de ernst van de ziekte. ALS-patiënten die deze receptor slechts in beperkte mate tot expressie brengen, ontwikkelen de ziekte pas later en hebben een betere levensverwachting t.o.v. ALS-patiënten die veel van deze receptor aanmaken. Bovendien vonden ze dat EphA4 verhindert dat zenuwcellen recupereren van schade, en dat net die cellen die erg gevoelig zijn aan ALS veel van deze receptor tot uiting brengen.

Proof-of-concept studie
Deze studie is veelbelovend en bewijst dat kleine modelorganismen zoals de zebravis waardevol kunnen zijn in de zoektocht naar een therapie voor ALS. Het toont ook dat moleculen die essentieel zijn voor de ontwikkeling van het zenuwstelsel ook een rol kunnen spelen in het ontstaan van  neurodegeneratieve aandoeningen op volwassen leeftijd. Verder suggereren de resultaten dat het blokkeren van EphA4 een invloed heeft op het ziekteverloop van ALS, zodat deze receptor een doelwitmolecule kan zijn voor een toekomstig ALS-geneesmiddel. Er is natuurlijk nog een hele weg af te leggen vooraleer zo’n geneesmiddel bij patiënten kan worden gebruikt.

Vragen
Aangezien dit onderzoek veel vragen kan oproepen, willen we u vragen te verwijzen naar het e-mailadres dat VIB hiervoor ter beschikking stelt. Iedereen kan met vragen over dit medisch onderzoek terecht op patienteninfo@vib.be 

Relevante wetenschappelijke publicatie
Het onderzoek verschijnt in het toonaangevende tijdschrift Nature Medicine (Van Hoecke A et al., EPHA4 is a disease modifier of amyotrophic lateral sclerosis )

Onderzoeksteam
Dit onderzoek werd uitgevoerd in het laboratorium van Wim Robberecht in VIB Vesalius Onderzoekscentrum, KU Leuven

Financiering
Dit onderzoek werd o.a. gefinancierd door Thierry Latran Foundation for ALS research, de ALS Liga België, de Association Belge contre les maladies neuromusculaires, IUAP, FP7, Packard Center for ALS Research, FWO, KU Leuven en VIB.

Onderzoek
Op zoek naar een therapie voor Amyotrofische Laterale Sclerose (ALS) - Wim Robberecht (KU Leuven)

Bron: VIB

Nature Medicine: Figure 4 - Klik hier

Artikel Nature - Klik hier


Leuvens ALS-onderzoek op zebravissen.pdf


Nieuw gen gelinkt aan mate van ernst bij ALS.pdf

Potentieel doelwit voor ALS therapie - Klik hier

Bezoek van de ALS Liga aan het laboratorium - Klik hier

Share