Metabolische wijzigingen bij patiënten met amyotrofische laterale sclerose

Doctoraatsverdediging van Mark Robert Janse van Mantgem

De metabolische toestand van ALS-patiënten in rekening brengen, kan tot een accurater prognose leiden. Bovendien kan die toestand een nuttige merker zijn voor efficiënte (dieet)interventies.

Deze thesis biedt inzicht in de metabolische afwijkingen bij ALS-patiënten (de meeste van onze gevallen), maar ook bij patiënten met PMA en PLS. We tonen aan dat lichaamsgewicht – en vooral dan de vetvrije massa – en serumcreatinine nuttige klinische biomerkers kunnen vormen voor de ziektevoortgang en de prognose veel accurater kunnen stellen dan de gangbare methodes. We dienen de lichaamssamenstelling van de patiënt dan ook in kaart te brengen om de proporties vetvrije en vette massa te beoordelen, factoren die we tijdens de ziekte voortdurend opnieuw onder de loep moeten nemen.

Bovendien hebben we aangetoond dat de serumcholesterolwaarden kennelijk veranderingen in de lichaamssamenstelling weerspiegelen. Het lijkt er dan ook op dat dit geen nuttige biomerker voor de overlevingsduur is. Tijdens toekomstige studies zou een bio-elektrische impedantie-analyse een makkelijke en goedkope methode vormen om de lichaamssamenstelling in kaart te brengen. Het strekt echter tot aanbeveling tijdens toekomstige studies ofwel BIA of ADP te gebruiken om het effect van voedingsbeheer op het ziekteverloop te beoordelen, waarbij BIA makkelijker toe te passen is. Onderzoekers moeten er zich echter van bewust zijn dat de vetvrije massa bij een BIA wordt overschat. Verder kunnen we de metabolische index aanwenden om de metabolische toestand te bepalen (d.w.z. hypo-, normo-, hypermetabolisch).

Dit kan waardevolle informatie opleveren en kan zelfs nuttig zijn om een onderscheid te maken tussen verschillende subtypes van MND (te weten ALS, PMA, of PLS). Zoals we hebben aangetoond, dienen onderzoekers zich bewust te zijn van de beperkte mogelijkheden om de metabolische index te bepalen en moeten ze consistent de operationele procedures toepassen om de vetvrije massa en de pREE te bepalen. Adequaat voedingsbeheer kan dus een waardevolle therapeutische strategie vormen voor ALS-patiënten.

Vertaling: Bart De Becker
Bron: UMC Utrecht