Metaalniveaus in het bloed en het risico op amyotrofische laterale sclerose: een prospectief cohort
02-12-2020
Doelstelling:
Metalen worden al langer beschouwd als een risicofactor voor amyotrofische laterale sclerose (ALS), maar tot nog toe waren alleen retrospectieve studies beschikbaar. We vergeleken de metaalniveaus in prospectief verzamelde bloedstalen van ALS-patiënten en controlegevallen, om na te gaan of metalen verband houden met ALS-mortaliteit.
Methodes:
We voerden een ingebedde ALS-geval-controlestudie uit op het prospectieve EPIC-cohort. De gevallen werden geïdentificeerd aan de hand van overlijdensaktes. We analyseerden de metaalniveaus in erythrocyte stalen die bij de rekrutering werden verkregen, als biomerker voor blootstelling aan metalen uit om het even welke bron. We maten de concentraties van arsenicum, cadmium, koper, lood, mangaan, kwik, selenium en zink aan de hand van inductief gekoppelde plasma-massaspectrometrie. Om het risico op ALS in te schatten, pasten we conditionele logistische regressiemodellen toe.
Resultaten:
De studiepopulatie bestond uit 107 gevallen (65% vrouwen) en 319 controlegevallen, die overeenstemden qua leeftijd, geslacht en studiecentrum. De gemiddelde tijd tussen de bloedafname en het overlijden ten gevolge van ALS bedroeg 8 jaar (reikwijdte 1-15). Bij een vergelijking tussen het hoogste en het laagste tertiel suggereerden de concentraties van cadmium (odds ratio (OR) 2,04, 95% betrouwbaarheidsinterval (CI) 1,08-3,87) en lood (OR 1,89, 95%CI 0,97-3,67) verbanden met een verhoogd risico op ALS. Zink hield verband met een afgenomen risico (OR 0,50, 95%CI 0,27-0,94). De verbanden voor cadmium en lood bleven persistent toen we de analyses beperkten tot mensen die gestopt waren met roken.
Interpretatie:
Dit is de eerste studie die de metaalniveaus vergelijkt nog voor de ziekte intreedt, wat de mogelijkheid op omgekeerde causaliteit tot een minimum beperkt. De geobserveerde verbanden suggereren dat cadmium, lood en zink mogelijk een rol spelen bij de etiologie van ALS. Cadmium en lood vervullen mogelijk een intermediaire rol op het pad van roken naar ALS.
Vertaling: Bart De Becker
Bron: Santé Publique France
