Nieuw ALS-gen ontdekt

16-04-2013

Een groep onderzoekers onder leiding van James Shorter en J. Paul Taylor uit Amerika hebben recentelijk een artikel gepubliceerd in het gezaghebbende tijdschrift Nature. Daarin werd bekend gemaakt dat er nieuwe gen mutaties (erfelijke afwijkingen) zijn gevonden in onder andere ALS-patiënten.

De onderzoekers zijn hun studie begonnen door genetisch onderzoek uit te voeren in families, waarbij een ziekte voorkomt die gekarakteriseerd wordt door het afsterven van spierweefsel, hersenweefsel, motor neuronen en ook botweefsel. Deze ziekte wordt ook wel ‘multisystem proteinopathy’ (MSP) genoemd omdat meerdere weefsel zijn aangedaan. Patiënten met deze ziekte hebben kenmerken die sterk overeenkomen met die van ALS-patiënten. Door alle bouwstenen van alle genen te bepalen (sequencen) in een van deze MSP families, vonden ze dat een mutatie in het gen genaamd hnRNPA1 de ziekte in deze familie veroorzaakte. Omdat er overeenkomsten zijn met ALS hebben de onderzoekers een groot aantal familiaire en ook sporadische ALS-patiënten getest op mutaties in dit gen. Ze vonden uiteindelijk in 1 familiaire ALS-patiënt en 1 sporadische ALS-patiënt mutaties in hetzelfde hnRNPA1 gen.

Om zekerder te zijn dat mutaties in dit gen ziekte kunnen veroorzaken en schadelijk zijn, zijn de onderzoekers gaan kijken naar de gevolgen van de mutaties. Omdat een gen de code is voor een eiwit zorgt een mutatie voor een verandering in een eiwit, in dit geval hnRNPA1. De onderzoekers hebben dit vervolgens onderzocht in cellen en fruitvliegen. Er werd gevonden dat het mutante eiwit hnRNPA1 sneller eiwitophopingen vormt die schadelijk zijn, dan een gezond eiwit. Wanneer dezelfde genmutatie in hnRNPA1 in fruitvliegen werd ingebouwd, leidde dit tot het afsterven van spierweefsel in deze fruitvliegen. Ook zagen ze dat er schadelijke eiwitophopingen ontstonden in de cellen van deze fruitvliegen. Vergelijkbare eiwitophopingen zijn een karakteristiek kenmerk van ALS.

Het is belangrijk te vermelden dat de gevonden mutaties slechts in een heel klein deel van de patiënten te vinden is. Er zal meer onderzoek gedaan moeten worden om te bepalen of deze mutaties vaker in ALS-patiënten te vinden zijn of dat ze zeer zeldzaam zijn in ALS-patiënten. Het heeft daarom geen zin alle ALS-patiënten op deze mutaties te testen. Desondanks is het een belangrijke bevinding met nieuwe aangrijpingspunten met betrekking tot de oorzaak en behandeling van ALS.

Referentie:

Kim et al. Mutations in prion-like domains in hnRNPA2B1 and hnRNPA1 cause multisystem proteinopathy and ALS. Nature, March 2013

 

Bron: ALS-Centrum Nederland

Share