Belangrijk teken van ALS ontdekt in cellen

07-02-2004

Jeffrey Elliott, onderzoeker bij het Robert Packerd Centrum voor ALS onderzoek, heeft samen met zijn team mogelijk een antwoord gevonden op de vraag waarom ALS zich meestal bij volwassenen voordoet en waarom de ziekte vooral de cellen van het ruggenmerg aantast. Elliotts onderzoek met ALS-muizen suggereert ook dat het mogelijk is om een belangrijk proces dat verkeerd loopt bij ALS om te keren.

Elliotts werk richt zich op het ontstaan van ophopingen van het SOD1 proteine in het ruggenmerg van patienten met de familiale (erfelijke) vorm van ALS. Deze ophopingen kan men ook terugvinden bij ALS-muizen die hetzelfde gemuteerde gen hebben als patienten met familiale ALS. De ophopingen van het SOD1 proteine kon men al terugvinden bij de muizen voordat de eerste symptomen van de ziekte zichtbaar waren. Er is nog geen bewijs voor het feit dat deze ophopingen het afsterven van cellen veroorzaken maar onderzoekers geloven toch dat er een sterk verband is tussen beide processen.

Elliott en zijn team onderzochten de cellen van het ruggenmerg van ALS-muizen. Zij toonden aan dat de ophopingen van het SOD1 proteine tot stand kunnen komen door storingen in de werking van proteasomen. Proteasomen zijn celstructuren die instaan voor de verwijdering van slechte of ongewilde proteines. Wanneer Elliott de activiteit van de proteasomen in de cellen van het ruggenmerg verminderde, stelde hij vast dat er zeer snel ophopingen van het SOD1 proteine ontstonden. Een daling van 30% van de activiteit zorgde er voor dat er binnen de 48 uur ophopingen te zien waren.

Elliott gelooft dat zelfs kleine veranderingen in proteasoom activiteit voldoende kunnen zijn om ophopingen te doen ontstaan maar dan in een tijdsperiode van maanden of jaren. Hij gelooft ook dat dit proces deel uitmaakt van het ontstaan van ALS bij mensen, ook bij de niet-familiale vorm.

Toen het onderzoeksteam verschillende types weefsel onderzocht op proteasoom activiteit, stelden zij vast dat deze activiteit het laagst was in de cellen van het centraal zenuwstelsel. De lever had daarentegen een zeer grote proteasoom activiteit. Dit zou kunnen verklaren waarom de cellen uit het ruggenmerg zo kwetsbaar zijn bij ALS. Het feit dat de proteasoom functie vermindert naarmate de cellen ouder worden, zou ook verklaren waarom ALS meestal voorkomt bij volwassenen.

Een belangrijke bevinding was dat, wanneer Elliott en zijn team ervoor zorgden dat de cellen hun normale niveau van proteasoom activiteit terugkregen, de ophopingen van het SOD1 prote?ne begonnen te verdwijnen. Dit verdwijnen nam wel meer tijd in beslag dan het verschijnen maar het trad wel op. Op dit moment zijn de onderzoekers dan ook op zoek naar interne of externe factoren die de proteasoom activiteit kunnen veranderen in de hoop dat deze verandering ook een omkering in ALS kan teweegbrengen. Voor de ziekte van Huntington heeft een omkering van een abnormaal proces ervoor gezorgd dat ook de ziekte zelf verbeterde. Waarom zou dit dan ook niet het geval kunnen zijn bij ALS?

Bron: Robert Packard Center News Network

Share