Canada - Nieuwe ontdekking kan een revolutie betekenen in de behandeling van Amyotrofische Laterale Sclerose (ALS)
26-06-2012
Canadese onderzoekers hebben een belangrijke ontdekking gedaan over ALS, wat de deur opent naar nieuwe benaderingen voor de behandeling van de ziekte. Dr Neil Cashman's team onder leidde het onderzoek dat een verband ontdekte tussen prionen en ALS.
De ontdekking is belangrijk omdat er tot op heden geen genezing of effectieve behandeling is voor ALS, een progressieve neuromusculaire ziekte die wordt veroorzaakt door de verslechtering van de motorische neuronen in de hersenen en het ruggenmerg. Personen die leven met de ziekte ervaren progressieve verlamming, met inbegrip van de spieren die betrokken zijn bij ademhalen en slikken. Ongeveer 2.500 tot 3.000 Canadezen op dit moment leven met deze dodelijke ziekte.
Gepubliceerd in september in een artikel genaamd "Intermoleculaire overdracht van SOD-1 verkeerde vouwen in levende cellen" in de behandeling van de National Academy of Sciences (PNAS) door een team van onderzoekers van de Universiteit van British Columbia, Vancouver Coastal Health Research Institute en de Universiteit van Alberta, het onderzoek vond een belangrijke schakel tussen prionen en ALS.
Daaruit blijkt dat het SOD1 eiwit (superoxide dismutase 1), waarvan is aangetoond dat het betrokken is bij het ALS-ziekteproces, prion-achtige eigenschappen vertoont. Uit het onderzoek blijkt dat SOD1 deelneemt aan een proces genaamd template-gericht verkeerd vouwen. Deze term verwijst naar de dwang van een eiwit door een ander eiwit van vorm te veranderen en hopen zich op in grote complexen op een manier vergelijkbaar met het proces onderliggend aan prionziekten.
Correct opgevouwen eiwitten nemen een bepaalde structuur aan voor de uitvoering van hun beoogde functie. Als een eiwit er niet in slaagt deze juiste structuur aan te nemen is dat een bedreiging voor de gezondheid van de cellen. Prionen zijn 'verkeerd gevouwen' eiwitten - het besmettelijke, aggregeren agenten in ziekten zoals de ziekte van Creutzfeldt-Jakob (CJD) bij de mens, Chronic Wasting Disease (CWD) bij herten en elanden en boviene spongiforme encefalopathie (BSE), ook bekend als "gekke koeien "ziekte bij runderen. In ALS, de ziekte van Alzheimer en de ziekte van Parkinson, zijn de mis-gevouwen eiwitten respectievelijk SOD1, amyloid-ß, en ?-Synucleïne.
Deze bevindingen geven een moleculaire verklaring voor de geleidelijke verspreiding van ALS door middel van het zenuwstelsel, en benadrukken de centrale rol van de verspreiding van verkeerd opgevouwen eiwitten in de pathogenese van neurondegeneratieve ziekten, waaronder ALS, de ziekte van Alzheimer en Parkinson.
Dit is de eerste keer dat dit "domino-effect" is ontdekt in samenwerking met ALS. Maar dit proces heeft een achilleshiel. Als het proces van de verspreiding van cel naar cel kan worden geblokkeerd, kan de progressie van ALS worden tegengehouden.
De ontdekking geeft een specifiek moleculair doelwit, die, wanneer gemanipuleerd de conversie stopt van het SOD1-eiwit aan een verkeerd gevouwen, ziekteveroorzakende vorm. Dit is een eerste stap op weg naar de ontwikkeling van gerichte behandelingen die de progressie van ALS kunnen stoppen.
"Gedurende vele jaren bleef ALS een complexe puzzel. We hebben een belangrijk onderdeel gevonden dat kan helpen om de onderzoeksgemeenschap naar een oplossing te leiden," zegt dr. Leslie Grad, een co-eerste auteur van het project en de huidige manager van wetenschappelijke programma's op het Vancouver-based PrioNet Canada, een van Canada's Networks of Centres of Excellence die strategieën ontwikkelt voor het oplossen van de voedsel, gezondheid en veiligheid, en sociaaleconomische problemen in verband met prionziekten. "PrioNet gaat verder met het verkennen van deze ontdekking door middel van nieuw-gefinancierde onderzoeksprojecten."
Het werk werd uitgevoerd door een team van het Brain Research Centre van de University of British Columbia en het Vancouver Coastal Health Research Institute, in samenwerking met onderzoekers aan de Universiteit van Alberta. Het onderzoek werd ondersteund door PrioNet Canada en deels door Amorfix Life Sciences en het Canadese Institutes of Health Research.
Na de behaalde internationale aandacht voor wetenschappelijke ontdekkingen en risicomanagement strategieën gericht op het beheersen van prionziekten, geeft PrioNet Canada nu capaciteit aan therapeutische oplossingen voor prion-achtige ziekten van veroudering, zoals de ziekte van Alzheimer, Parkinson en ALS. Hoewel elk van deze ziekten zich manifesteert op een andere manier is het kenmerk van elk een geleidelijke accumulatie van gevouwen proteïneaggregaten in het centrale zenuwstelsel.
De World Health Organization voorspelt dat neurodegeneratieve ziekten kanker zullen overtreffen als de tweede belangrijkste doodsoorzaak in Canada in 2040.
Deze prognose vergroot de noodzaak voor verder onderzoek naar neurondegeneratieve ziekten om nieuwe benaderingen en behandelingen te blijven verkennen.
Vertaling: Rudy De Graeve
Bron: Emerald