Bloedbiomerker detecteert of depressie te wijten is aan neurodegeneratie

Uit een nieuwe studie die verscheen in het tijdschrift Nature Communications blijkt dat één enkele, op het bloed gebaseerde biomerker de aanwezigheid kan detecteren van 13 neurodegeneratieve aandoeningen, gaande van frontotemporale degeneratie tot ALS. Hoewel de test niet kan bepalen om welke ziekte het precies gaat, wordt ze niettemin beschouwd als een manier om na te gaan of patiënten met geheugenproblemen lijden aan de vroege stadia van een neurodegeneratieve ziekte.

Een nieuwe test kan in ziekenhuizen worden ingeschakeld als snel screeninginstrument om na te gaan of de cognitieve problemen waaraan patiënten lijden te wijten zijn aan neurodegeneratie. Okskukuruza/Depositphotos

Neurofilament lichte ketting (NfL) is een eiwit dat wordt vrijgegeven in het hersen-ruggenmergvocht wanneer hersencellen beschadigd zijn. Het kan worden gedetecteerd in bloed, en onderzoekers bestuderen deze biomerker al geruime tijd als een manier om gemakkelijk neurodegeneratieve ziektes als Alzheimer te detecteren.

Deze nieuwe studie onderzocht meer dan 3.000 bloedstalen van een divers cohort van subjecten, met als doel uit te vissen of de NfL-bloedniveaus een onderscheid kunnen maken tussen cognitief gezonde subjecten en subjecten met een neurodegeneratieve ziekte.

Het onderzoek wees uit dat men aan de hand van de teruggevonden NfL-niveaus effectief subjecten kan detecteren die lijden aan één van 13 verschillende neurodegeneratieve aandoeningen, waaronder amyotrofische laterale sclerose (ALS), frontotemporale degeneratie en de ziekte van Alzheimer. Belangrijker nog: de NfL-niveaus kunnen eventueel worden aangewend om na te gaan of patiënten met een matige tot ernstige depressie zich in de vroege stadia van neurodegeneratie bevinden.

Abdul Hye, één van de hoofdauteurs van de studie, zegt dat deze specifieke bevinding betekent dat de NfL-niveaus zouden kunnen worden gebruikt in een klinische context om artsen te helpen te bepalen of de cognitieve symptomen van een patiënt een vroeg teken zijn van neurodegeneratie of een ander psychiatrisch probleem.

“We hebben voor het eerst aangetoond dat één enkele biomerker voor meerdere aandoeningen de aanwezigheid kan aangeven van onderliggende neurodegeneratie, en dat met een uitstekende mate van accuratesse”, aldus Hye. “Hoewel deze biomerker niet in staat is een specifieke aandoening aan te wijzen, kan hij in diensten als geheugenklinieken fungeren als een snel screeninginstrument om na te gaan of problemen met het geheugen of het denken, of psychiatrische problemen het gevolg zijn van neurodegeneratie.”

Hoewel de studie vaststelde dat de NfL-niveaus in het bloed niet in staat zijn een diagnose te stellen voor specifieke neurodegeneratieve aandoeningen, merken de onderzoekers op dat de biomerker waarde heeft bij het traceren van nuances bij bepaalde groepen van patiënten. Er werden bijvoorbeeld hoge NfL-bloedniveaus gevonden bij patiënten met de ziekte van Parkinson en die wijzen op atypische gevallen van de aandoening. Bij subjecten met het syndroom van

Down bleken hoge NfL-niveaus verband te houden met degeneratie.

“Dit suggereert dat de nieuwe merker potentieel kan worden gebruikt om de diagnose-inschatting voor Alzheimer te verbeteren bij mensen met het syndroom van Down. De niveaus kunnen eveneens worden gebruikt als biomerker om aan te tonen of behandelingen al dan niet effectief zijn”, zegt coauteur Andre Strydom. “Het is opwindend dat een eenvoudige bloedtest mogelijk alles is wat we nodig hebben, te meer daar zo’n test bij individuen met het syndroom van Down beter wordt verdragen dan een hersenscan.”

De NfL-niveaus stijgen op natuurlijke wijze naarmate men ouder wordt en deze nieuwe studie biedt leeftijdsgerelateerde begrenzingen die de normale NfL-niveaus scheiden van de abnormale. Dit zal clinici helpen te bepalen of de NfL-bloedniveaus een teken zijn van neurodegeneratie of eenvoudigweg een natuurlijke, leeftijdsgebonden accumulatie.

“Op het bloed gebaseerde NfL biedt een schaalbaar en zeer toegankelijk alternatief voor invasieve en dure tests voor degeneratie”, voegt Hye hieraan toe. “Het wordt nu al gebruikt als routinetest in Europese landen als Zweden en Nederland, en onze leeftijdsgerelateerde begrenzingen kunnen een benchmark en een snel toegankelijke test bieden voor clinici om na te gaan of er sprake is van neurodegeneratie bij mensen die denk- of geheugenproblemen vertonen.”

De nieuwe studie verscheen in het tijdschrift Nature Communications.
 

Vertaling: Bart De Becker
Bron: King’s College London