Vitamine D bij ALS

06-01-2015

Er is groeiende aandacht voor de rol van vitamine D bij neurologische aandoeningen, waaronder ALS. Patiënten hebben een groter risico op het ontwikkelen van een vitamine D-tekort dan gezonde mensen. Er is echter geen overtuigend wetenschappelijk bewijs dat het innemen van vitamine D-pillen de progressie van ALS kan vertragen, spierkracht verbetert of een lager risico geeft op vallen.

Wat is vitamine D?

Een vitamine is een voedingsstof die een mens nodig heeft voor de stofwisseling. Het menselijk lichaam kan in de regel zelf geen vitamines aanmaken, deze worden ingenomen via de voeding. Vitamine D is de uitzondering op deze regel. Vitamine D zit in voedingsmiddelen, zoals vette vis, levertraan en paddenstoelen, en het is toegevoegd aan margarine, halvarine en bak- en braadproducten. Desondanks is zonlicht de belangrijkste bron van vitamine D voor het menselijk lichaam. Onder invloed van UV-straling wordt in de huid previtamine D3 aangemaakt. De lever en nieren zetten deze previtamine D3 vervolgens om in vitamine D.

Waarom is Vitamine D belangrijk?

Vitamine D is essentieel in de calciumhuishouding. Vitamine D verhoogt het calciumgehalte in het bloed, wat belangrijk is voor het stevig houden van de botten en spieren. Het voorkomt of verkleint de kans op aandoeningen als Engelse ziekte (rachitis) en botontkalking. Verder speelt vitamine D een rol in celgroei en celdeling, bijvoorbeeld in het immuunsysteem. Op verschillende websites wordt inmiddels door artsen geadviseerd om bij ALS vitamine D-pillen te slikken (zoalswww.vitamindcouncil.org). Het innemen van extra vitamine D met pillen wordt vitamine D-suppletie genoemd.

Zijn er negatieve effecten van vitamine D-pillen?

Een te hoog vitamine D-gehalte is zeldzaam en kan alleen ontstaan bij langdurig gebruik van een zeer hoge dosering vitaminepillen: meer dan 100 microgram per dag gedurende langere tijd. Overdosering van vitamine D kan ervoor zorgen dat er een te hoog calciumgehalte in het bloed ontstaat (hypercalciëmie). Dit kan leiden tot klachten zoals vermoeidheid, spierzwakte en sufheid. Langdurige blootstelling aan zonlicht geeft geen risico op een teveel aan vitamine D (Bron:voedingscentrum).

Wat weten we over de relatie tussen vitamine D en ALS?

Vitamine D speelt een rol in lichaamseigen processen die gerelateerd worden aan ALS, bijvoorbeeld bij ontstekingen in het zenuwstelsel. Er zijn aanwijzingen dat een lager vitamine D niveau in het bloed bij gezonde mensen gerelateerd is aan minder spierkracht en een hogere kans op vallen.

Een groep wetenschappers uit Canada heeft onderzoek gedaan naar het effect van het slikken van vitamine D-pillen op het functioneren van muizen met ALS. Een vitamine D-tekort gaf snellere verslechtering van de spierkracht. Een hoge dosering vitamine D gaf een verbetering van de spierkracht, maar ook symptomen van overdosering. Het positieve effect was klein, niet consistent en in vervolgonderzoek werd dit positieve effect niet gevonden. Verder gaf vitamine D-suppletie geen verbeteringen op gebied van leeftijd van aanvang van de ziekte, ziekteprogressie of levensverwachting.

Een groep internationale onderzoekers, verenigd in ALSuntangled, heeft het onderzoek naar ALS en Vitamine D op een rijtje gezet in een samenvattend review artikel. Zij vonden enkele studies naar het effect van vitamine D-suppletie bij ALS-patiënten. Deze studies tonen aan dat ALS-patiënten, net als patiënten met een chronische ziekte, een verhoogde kans hebben op een vitamine D-tekort. Dit wordt waarschijnlijk veroorzaakt doordat zieke mensen minder vaak buiten komen dan gezonde mensen, en dus minder worden blootgesteld aan zonlicht. Er werd niet aangetoond dat vitamine D-suppletie bij ALS-patiënten zonder vitamine D-tekort een vertraging geeft van de ziekteprogressie of levensverlenging.

De visie van het ALS Centrum

Er zijn aanwijzingen dat ALS-patiënten een verhoogd risico hebben op het ontwikkelen van een vitamine D-tekort. Het is dan ook raadzaam om dit te laten controleren bij de behandelend huisarts. Bij een vitamine D-tekort is het nuttig om vitamine D-pillen te nemen, om de klachten en gevolgen van een vitamine D tekort te voorkomen. Het is vooralsnog niet overtuigend wetenschappelijk bewezen dat vitamine D-suppletie bij ALS-patiënten de ziekteprogressie kan vertragen, spierkracht kan verbeteren of een lager risico geeft op vallen.

Klik hier voor meer resultaten van ALS onderzoek.

Doe mee aan ALS onderzoek

Help mee voor meer kennis over ALS om een effectieve behandeling te vinden: Bent u ALS, PLS of PSMA-patiënt en heeft u de vragenlijsten van ALS Centrum Nederland nog niet ingevuld of heeft u nog geen bloed afgestaan voor ALS onderzoek? Meld u dan nu aan voor het ALS onderzoek of bel Hermieneke Vergunst, onderzoeksassistent van het ALS Centrum Nederland op 088-7555887.

Bron: ALS Centrum Nederland