Vroegtijdige tekenen van neurodegeneratieve aandoeningen vastgesteld bij risico patiënten

Volgens een recente studie zijn zeer vroegtijdige cognitieve en structurele veranderingen merkbaar bij personen onder de 40 jaar gemiddeld 25 jaar voor de eerste symptomen van ALS of van frontotemporale degeneratie (FTD) zich manifesteren.

Een studie gepromoot door AP-HP en gepubliceerd op 02 december 2017 in JAMA Neurology, heeft voor de eerste keer aangetoond dat symptoomvrije personen die het risico lopen om een frontotemporale degeneratie (FTD)  of amyotrofische laterale sclerose (ALS) te ontwikkelen, omdat ze drager zijn van de c9orf72-mutatie, zeer vroegtijdige cognitieve, anatomische en structurele veranderingen vertonen voor ze de leeftijd van 40 jaar bereikt hebben.

Een fundamentele ontdekking voor toekomstige therapeutische proeven

Frontotemporale degeneratie (FTD) en amyotrofische laterale sclerose (ALS) zijn neurodegeneratieve aandoeningen die een gemeenschappelijke genetische oorzaak kunnen hebben, waarvan de meest voorkomende de mutatie van het gen c9orf72 is. Sommige preklinische studies die zich toespitsen op dit gen bieden bemoedigende therapeutische perspectieven. Om de doeltreffendheid van deze potentiële therapieën te kunnen testen, is het noodzakelijk om de kenmerken te identificeren om het verschijnen van letsels in een vroegtijdig stadium vast te stellen en de evolutie van de ziekte op te volgen.

Het staat nu inderdaad vast dat neurodegeneratieve aandoeningen verschillende jaren voor het manifesteren van de eerste symptomen van de ziekte biologische en morfologische veranderingen veroorzaken. Deze presymptomatische stadia vormen waarschijnlijk het beste moment van therapeutische interventie om het neurodegeneratieve proces te stoppen vooraleer er onomkeerbare schade is aangericht aan de hersenen. Het doel van deze studie is dus om de kenmerken te identificeren van het beginnend beschadigingsproces, van de klinische conversie, met name van het verschijnen van de eerste klinische symptomen en van het voortschrijden van de ziekte.

Problemen met de praxis en verandering van de witte substantie

Deze studie is uitgevoerd in het hospitaal Pitié-Salpêtrière, AP-HP, op een geheel van 80 symptoomvrije personen drager van  de c9orf72-mutatie, die dus het risico lopen om over enkele jaren FTD of ALS te ontwikkelen. Deze personen zijn gedurende 36 maanden opgevolgd (neuropsychologische, structurele en micro-structurele analysen van de witte substantie in de hersenen, van het hersenmetabolisme, biologische en klinische onderzoeken) om klinische en biologische kenmerken te identificeren, evenals kenmerken van hersenbeeldvorming en hersenmetabolisme…

De resultaten van deze studie hebben aangetoond dat problemen met de praxis (moeilijkheden bij het uitvoeren van bepaalde bewegingen) zich vroegtijdig manifesteren. Het gaat niet om de klassieke symptomen van FTD, en één van de hypothesen is dat het zou kunnen gaan om een vroegtijdige verandering in de ontwikkeling van sommige hersenzones, mogelijks verbonden met mutatie. Het is interessant om te zien dat veranderingen in de witte substantie van de hersenen, vroegtijdig vastgesteld door middel van MRI, predominant zijn in de frontale en temporale zones die een cruciale rol spelen in de ziekte en dus één van de belangrijkste bio-markeurs zouden kunnen vormen van de ziekte. In zijn geheel draagt deze studie bij aan een beter begrip van het spectrum van de aandoening veroorzaakt door veranderingen van c9orf72.

Het aantonen van bio-markeurs in zeer vroegtijdige stadia vormt een eerste stap naar de ontwikkeling van de noodzakelijke instrumenten om nieuwe behandelingen te evalueren. Inderdaad, om het ontstaan van de ziekte te voorkomen, is het noodzakelijk om medicijnen toe te dienen in presymptomatische stadia en om instrumenten te ontwikkelen die toelaten te weten wanneer een behandeling moet opgestart worden en zijn doeltreffendheid te meten.

Vertaling: Pauwels

Bron: France Info