MRI Onderzoek toont aan dat ALS meerdere delen van de hersenen bedreigt

Recente studies uitgevoerd door een onderzoeker in de Faculteit Medicijnen en Tandheelkunde in Alberta Canada tonen, aan dat ALS neuronen beschadigt in delen van de hersenen die instaan voor kennisverwerking en gedragsbeheersing.

ALS (Amyotrofische Laterale Sclerose) is een fatale neurodegeneratieve ziekte die geleidelijk aan patiënten belet te bewegen, te ademen of te slikken. Voorafgaand onderzoek heeft aangetoond dat ongeveer 50 % van de patiënten met ALS kleine cognitieve- en gedragsveranderingen ondergaan. Zo zullen tussen de 5 en de 15 % van de patiënten zware veranderingen vertonen die uitmonden in dementie. In Canada zijn er tussen de 2.500 en 3.000 patiënten met ALS op ongeveer 33,5 miljoen inwoners (cijfer van 2009). De meeste van hen overlijden twee tot vijf jaar na hun diagnose.

Neuroloog Sanjay Kalra heeft als onderzoeker van de Faculteit Neurologie dit jaar al twee papers gepubliceerd in de “American Journal of Neuroradiology”. Daarin bewijst hij dat ALS meer aantast dan alleen maar de motorische cortex, de motorische- of bewegingsschors.

Voor de publicatie legde Kalray de hoofdonderzoeker zijn papers voor aan enkele deskundige collega’s. Kalray stelt: “ALS werd vroeger ingeschat als een ziekte die beperkt bleef tot het motorisch systeem en die uitsluitend verzwakking veroorzaakte.” 

“Maar een aanzienlijk gedeelte van de ALS patiënten ondergaan ook cognitieve en gedragsveranderingen. Daarom wilden wij uitzoeken hoe ALS impact heeft op andere gedeelten van de hersenen om die bijkomende symptomen te veroorzaken.”

“Er volgt toenemend bewijs uit pathologische post-mortem studies op ALS patiënten dat niet alleen het motorisch systeem bij de ziekte betrokken is. Ons onderzoek bevestigt dat en toont aan dat ALS bij levende patiënten inderdaad andere gedeelten van de hersenen bedreigt. De cognitieve- en gedragsveranderingen die wij vaststellen bij patiënten zijn niet alleen reactief. Die veranderingen vinden dus niet plaats omdat iemand depressief is of dat iemand geen initiatief vertoond omdat hij verzwakt is. Die veranderingen treden op omdat er biologische en chemische veranderingen zijn in delen van de hersenen die instaan voor gedrag en kennisverwerking.”

Kalra maakt gebruik van MRI (beeldvorming met magnetische resonantie) om niet alleen naar afbeeldingen van de hersenen te kijken, maar ook als een methode om het gehalte van verschillende chemicaliën in de hersenen op te meten. In zijn meest recente paper bestudeerde hij twee verschillende chemicaliën NAA en mlns. NAA is gekend als een neuronale marker, wat betekent dat het alleen in neuronen wordt teruggevonden. NAA staat voor N-acetylaspartaat en is de samenstelling die, na glutamaat, het meest voorkomt in de hersenen. De concentratie ervan kan gemeten worden en met die meting kan een kwaliteitsevaluatie verbonden worden. Niveaus van mlns nemen toe wanneer er een abnormale beschadiging in de hersenen optreedt.

“Ingeval NAA afneemt betekent het dat neuronen afgestorven zijn of dat neuronen niet werken. In verscheidene papers werd aangetoond dat NAA afgenomen was op plaatsen waarop je dat ook zou verwachten in het geval van ALS, met name in de motorische cortex.” Kalra stelt: “Maar onze recente studie toont aan dat die niveaus ook verminderen in gebieden van de hersenen die instaan voor cognitie en voor gedrag.” 

In zijn paper, gepubliceerd in begin 2011, werden afnemende niveaus van NAA bestudeerd in de gyrus cinguli (de gordelwinding) – dat was de eerste keer dat MRI gebruikt werd om chemicaliën op te meten in dat hersengebied in het kader van een ALS onderzoek. In zijn latere paper, gepubliceerd in de zomer van 2011, werd voor het eerst aangetoond dat NAA afnam en mlns toenam in de frontale hersenkwab terwijl ALS patiënten nog geen tekenen gaven die wezen op cognitief- of gedragsverandering. Die frontale kwab wordt beschouwd als activiteitscentrum van cognitie en gedrag in de hersenen.

Kalra zou graag verdergaan met het gebruik van MRI in zijn onderzoek om veranderingen in de hersenen na te trekken bij ALS patiënten, ook met het oog op de evaluatie van nieuwe geneesmiddelen. Intussen is Kalra de richtinggevende onderzoeker in Canada voor het gebruik van MRI in de studie van ALS. Zo werd hij in november 2010 uitgenodigd om een presentatie te geven in Oxford en in begin 2011 schreef hij samen met een team van internationale onderzoekers een commentaarstuk over de uitbreidingen op onderzoeksgebied in Lancet Neurology.

Zijn interesse voor ALS ontstond toen hij in een vroeger opleidingsniveau (Neurology Resident) op zoek was naar een research project waarin hij MRI kan aanwenden. Sindsdien blijft hij de ziekte verder onderzoeken.

Dit onderzoek werd gefinancierd door: The University Hospital Foundation, The MSI Foundation of Alberta, ALS Society of Canada, ALS Association, en The Shelly Mrkonjic ALS Research Fund.

Vertaling: Dirk

Bron: ScienceDaily