MSC transplantaties blijken de overleving met 4 jaar te verlengen bij ALS: Analyse

24-04-2023

Proefgegevens tonen 4 patiënten in leven - één met meer dan 20 jaar overleving

Transplantaties met mesenchymale stromale cellen of MSC's - een soort stamcellen uit het beenmerg - in het wervelkanaal kunnen de overleving van mensen met ALS aanzienlijk verlengen in vergelijking met wat men op basis van hun klinische kenmerken zou verwachten, zo blijkt uit een nieuwe analyse van proeven uit het begin van de jaren 2000. 

In twee klinische fase 1-onderzoeken waarin dergelijke stamceltransplantaties werden getest, bedroeg de mediane tijd dat patiënten leefden zonder permanente beademingsondersteuning ongeveer 118 maanden, of bijna 10 jaar - ongeveer vier jaar langer dan de ongeveer 70 maanden voorspelde overlevingstijd - zo blijkt uit de samengevoegde studiegegevens.

Ten tijde van de analyse waren vier patiënten (ongeveer 20% van de deelnemers) nog in leven, waaronder één met een voorspelde overleving van 91 maanden (ongeveer 7,5 jaar) die na 303 maanden nog leefde zonder beademings- of voedingssonde nodig te hebben. Met andere woorden, de patiënt leefde meer dan 20 jaar later nog.

"De huidige studie vertegenwoordigt de eerste analyse op zeer lange termijn van overleving als effect van MSC focale transplantatie in het centrale zenuwstelsel [hersenen en ruggenmerg] van ALS-patiënten, waaruit blijkt dat MSC transplantatie mogelijk de progressie van ALS kan vertragen en de overleving kan verbeteren," schreven de onderzoekers. 

De studie "Effect van mesenchymale stromale celtransplantatie op lange termijn overleving bij ALS" werd gepubliceerd in Cytotherapy.

Originele proeven met deze stamceltransplantaties werden uitgevoerd in 2002 en 2006.

ALS is een zeldzame neurodegeneratieve ziekte die gekenmerkt wordt door een progressief verlies van motorische neuronen, de zenuwcellen die vrijwillige bewegingen controleren. Tot op heden bestaat er geen genezing en zijn er weinig effectieve behandelingen beschikbaar om de voortgang van de ziekte te vertragen.

MSC's, ook wel mesenchymale stamcellen genoemd, zijn een vorm van stamcellen die kunnen leiden tot verschillende bindweefselcellen, zoals vetcellen en bloedvatcellen.

Deze cellen kunnen ook een reeks signaalmoleculen produceren die immuunreacties moduleren en weefselbeschermende en regeneratieve eigenschappen hebben. Als zodanig wordt het gebruik ervan beschouwd als een potentieel veelbelovende aanpak voor de behandeling van ALS.
De veiligheid en haalbaarheid van transplantatie van MSCs in het wervelkanaal is vastgesteld in klinische ALS-onderzoeken. Maar weinig studies hebben de langetermijneffecten van deze cellen bij patiënten gerapporteerd.

Om dit probleem aan te pakken en uiteindelijk een fase 2/3 studie te ondersteunen, onderzochten onderzoekers in Italië de langetermijnresultaten van ALS-patiënten die met MSCs werden behandeld in klinische studies die begin jaren 2000 werden uitgevoerd. De twee klinische fase 1-studies die hier worden besproken, werden door het team uitgevoerd in 2002 en 2006.

In totaal werden 19 patiënten in deze studies behandeld, waarvan negen in de eerste studie en tien in de tweede.

Voor elke patiënt berekende het team de overleving - gedefinieerd als de tijd tot permanente niet-invasieve beademing, beademingsbuis of overlijden - met behulp van het ENCALS-model (European Network to Cure ALS). Dit instrument voorspelt de overleving op basis van bepaalde klinische kenmerken, waaronder de leeftijd bij het begin van de ziekte, de longfunctie, vertraging bij de diagnose, de snelheid van de ziekteprogressie en de aanwezigheid van bepaalde ALS-gerelateerde mutaties.

De verwachte overleving voor elke patiënt op basis van dit model werd vervolgens vergeleken met de werkelijke overlevingsduur van het individu.

De resultaten toonden aan dat de MSC behandeling het leven van de patiënten aanzienlijk verlengde in vergelijking met wat verwacht zou worden op basis van hun klinische kenmerken. Terwijl het ENCALS model een mediane overleving van 70,8 maanden schatte, leefden de patiënten in werkelijkheid gemiddeld 118,8 maanden - vier jaar langer dan geschat.

De huidige studie is de eerste analyse op zeer lange termijn van de overleving als effect van focale MSC-transplantatie in het centrale zenuwstelsel [hersenen en ruggenmerg] van ALS-patiënten en toont aan dat MSC-transplantatie mogelijk de progressie van ALS kan vertragen en de overleving kan verbeteren.

Van de in totaal 19 patiënten hadden 13 (68%) een langere overlevingsduur dan verwacht. Eén patiënt was geclassificeerd als kortlevend en ging over naar gemiddeld, en drie waren gemiddeld en hadden uiteindelijk een lange tot zeer lange overleving. De andere negen werden geclassificeerd als zeer lang, maar leefden uiteindelijk toch langer dan verwacht.

De verlenging van de overleving was vooral duidelijk bij een groep patiënten met trage ziekteprogressie, van wie 80% langer leefde dan verwacht. Van degenen met snelle progressie had slechts 55% een langere overleving dan verwacht; de overige 45% leefde minder lang dan verwacht.

Ten tijde van de analyse waren vier patiënten nog in leven, waaronder één die 35 maanden (bijna drie jaar) na de behandeling begon met niet-invasieve beademing en één die nog leeft zonder behoefte aan beademingsondersteuning. De andere twee patiënten hadden een tracheostomie nodig - een procedure waarbij een buis door een gat in de hals wordt aangebracht om te helpen bij de ademhaling.

Samen tonen deze resultaten een potentieel voor stamceltransplantaties met MSCs om de ziekteprogressie te vertragen en de overleving bij ALS-patiënten te verbeteren, wat "nieuwe inzichten oplevert voor de planning van de volgende generatie klinische proeven met werkzame MSCs bij ALS", schreven de onderzoekers.

Het team merkte op dat de rol van stamceltransplantatie bij ALS nog verder moet worden begrepen. Maar de onderzoekers veronderstelden dat "de waargenomen klinische effecten voornamelijk gebaseerd zouden kunnen zijn op het wijzigen van de extra-motorische neuronomgeving, zoals door het vrijkomen van trofische factor en de modulatie van neuro-inflammatie." 

Vertaling: Gerda Eynatten-Bové
                                                                                                                            
Bron: ALS News Today

 

Share