Nieuw onderzoek identificeert potentieel therapeutisch doelwit voor ALS
Amyotrofische laterale sclerose (ALS) is een verwoestende neurodegeneratieve ziekte die de motorneuronen aantast. De gemiddelde levensverwachting na diagnose is twee tot vijf jaar. Een gezamenlijk onderzoek onder leiding van het team van Prof. Ludo Van Den Bosch (VIB-KU Leuven) heeft nu een mogelijk nieuw therapeutisch doelwit voor ALS ontdekt. De studie, gepubliceerd in Cell Reports (https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2211124724010702?via%3Dihub), toont aan dat het onderdrukken van een specifiek enzym, EGLN2, motorneuronen beschermt en ALS-symptomen in verschillende diermodellen vermindert.
Amyotrofische Laterale Sclerose (ALS), ook bekend als de ziekte van Lou Gehrig, is de meest voorkomende degeneratieve motorneuronziekte bij volwassenen. Het wordt gekenmerkt door een selectief verlies van motorneuronen, wat leidt tot progressieve spierzwakte en verlamming, evenals slik- en spraakproblemen. Personen met ALS (pALS) overlijden meestal binnen 2 tot 5 jaar na diagnose. Ondanks intensief onderzoek zijn er momenteel geen effectieve behandelingen om de progressie van de ziekte te stoppen of terug te draaien.
Van kanker naar ALS-onderzoek
Oxidatieve stress, metabolische disfunctie en neuro-inflammatie zijn bekende kenmerken van ALS. Dit gaf de onderzoekers een aanknopingspunt in hun zoektocht naar een beter begrip van de ziekte: een groep enzymen genaamd EGLNs, metabole sensoren die zowel celontsteking als metabolisme reguleren.
Eerder onderzocht het lab van Prof. Peter Carmeliet van het VIB-KU Leuven Centrum voor Kankerbiologie de rol van het enzym EGLN2 in cellen die aan lage zuurstofniveaus werden blootgesteld. Dit onderzoek toonde aan dat het remmen van EGLN2 spiercellen, levercellen en corticale neuronen beschermde tegen oxidatieve stress. Dit vormde de basis voor verder onderzoek naar de mogelijke beschermende effecten op motorneuronen. In samenwerking met het lab van Prof. Bart De Strooper onderzocht het team van Van Den Bosch aan het VIB-KU Leuven Centrum voor Brein- en Ziekteonderzoek de relevantie van het enzym voor ALS.
Een potentieel therapeutisch doelwit
De onderzoekers ontdekten dat het onderdrukken van EGLN2 motorneuronen beschermt en de ALS-fenotypes in zowel zebravis- als muismodellen kan verlichten. Daarnaast vonden ze dat EGLN2 invloed heeft op de pro-inflammatoire cascade in astrocyten, een type hersencel dat motorneuronen ondersteunt. Deze bevindingen suggereren dat het richten op EGLN2 mogelijk de ontsteking kan verminderen en de progressie van ALS kan vertragen.
"We gebruikten een multi-model aanpak om de effecten van EGLN2 in verschillende celtypen te onderzoeken," zegt Christine Germeys, eerste auteur van de studie. "We maakten gebruik van zebravissen, muizen en geïnduceerde pluripotente stamcellen (iPSCs) van een pALS en pasten single-nuclei RNA-sequencing toe om de onderliggende processen achter de regulering van EGLN2 te begrijpen."
Deze aanpak, in samenwerking met de Nucleomics- en Single Cell-expertisecentra, stelde hen in staat veranderingen in genexpressie op het niveau van individuele cellen te onderzoeken, wat een gedetailleerd inzicht gaf in hoe EGLN2 de ziekteprogressie beïnvloedt.
"Het richten op EGLN2 zou een veelbelovende therapeutische strategie voor ALS kunnen vertegenwoordigen," aldus Prof. Ludo Van Den Bosch. "Hoewel verder onderzoek nodig is, brengt deze ontdekking ons dichter bij het begrijpen van hoe we deze verwoestende ziekte kunnen vertragen of voorkomen."
Financiering
Dit onderzoek werd mede mogelijk gemaakt door het onderzoekfonds ‘A Cure for ALS’ van de ALS Liga België.
ALS Liga België is een non-profit vzw die zich inzet om de laatste levensjaren van ALS-patiënten zo kwalitatief mogelijk te maken. Ze bieden ondersteuning op psychosociaal en administratief vlak, lenen hulpmiddelen uit, komen op voor de rechten van patiënten bij de overheid, stimuleren en te financieren wetenschappelijk onderzoek via het fonds “A Cure for ALS” en voorzien zorg en opvang op maat.
Voor meer informatie:
ALS Liga België
Vaartkom 17
3000 Leuven
Evy Reviers, CEO & Chairwoman
Tel: 0495/44 67 82
persdienst@ALS.be
ALS.be
