Naast het veroorzaken van ALS, kan zenuwletsel ook de progressie ervan triggeren. Althans, dat beweert een rattenstudie.

Een klein zenuwletsel kan een vroege manifestatie of snellere progressie veroorzaken van de motorische symptomen van Amyotrofische Laterale Sclerose (ALS) wanneer ziekte-gerelateerde genetische bijdragende factoren aanwezig zijn, aldus een rattenstudie.

De studie: "Mutant SOD1 voorkomt normaal functioneel herstel door verbeterde gliale activering en verlies van motorische zenuwcel innervatie na perifere zenuwbeschadiging,” werd gepubliceerd in het tijdschrift Neurobiology of Disease.
ALS is een neurodegeneratieve aandoening met variabele symptomen die gestaag de bovenste en de onderste zenuwcellen aantast. Deze cellen staan in voor de lichaamsbeweging.

De mate van betrokkenheid van motorische zenuwcellen varieert aanzienlijk tussen patiënten; de reden daarvoor blijft onduidelijk. Omgevingsfactoren kunnen een belangrijke rol spelen en bijdragen aan de subset van zenuwcellen die het meest worden aangetast bij het begin van de ziekte.

Studies hebben gesuggereerd dat hoofdletsels of trauma’s het risico op ALS zouden kunnen vergroten, wat de hogere prevalentie van de ziekte bij oorlogsveteranen en professionele atleten zou kunnen verklaren. Toch zijn deze resultaten controversieel, en tegenstrijdige bevindingen suggereren dat een matig tot ernstig traumatisch hersenletsel het risico op dementie kan verhogen, maar niet op ALS.
Onderzoekers aan de Universiteit van Illinois te Chicago besloten om dit probleem verder te onderzoeken aan de hand van diermodellen van de ziekte. Ze gebruikten ratten met een genetische mutatie in de SOD1, een van de 40 genen die geassocieerd zijn met de ontwikkeling van ALS bij mensen en vergeleken ze met gezonde dieren.
De onderzoekers verdeelden de dieren in twee groepen, waarbij één groep een invasieve procedure onderging om schade aan de heupzenuw te veroorzaken vooraleer de SOD1-dieren motorische symptomen geassocieerd met ALS hadden ontwikkeld. Ze evalueerden de impact van zenuwbeschadiging op de progressie van de symptomen.

Vijf weken na de chirurgische interventie waren de niet-gemuteerde ratten in staat om de functie van het door letsel aangetaste been volledig te herstellen. De SOD1-dieren vertoonden ondertussen enige verbetering maar konden niet volledig herstellen. Het team ontdekte dat het ongeschonden been van de SOD1- ratten ook functioneel verminderd was in vergelijking met het ongeschonden been van de niet-gemuteerde dieren.

Een evaluatie van de dieren toonde een eerdere en snellere daling aan van de spierkracht bij de gewonde SOD1-ratten.

"Deze resultaten tonen aan dat een enkele perifere zenuwbeschadiging het herstel niet alleen bemoeilijkt, maar ook de achteruitgang versnelt in functie met mutant SOD1,” aldus onderzoekers.

Om beter te begrijpen wat zou kunnen bijdragen aan de letsel-geïnduceerde ernstige progressie van ALS-symptomen, maakten de onderzoekers een gedetailleerde analyse van het ruggenmerg van de ratten op verschillende tijdstippen.
Ze ontdekten dat de zenuwcellen van de resident immuuncellen in het ruggenmerg zouden worden geactiveerd om de schade mee te beheren en op te lossen. In vergelijking met niet-gemuteerde dieren, werden deze pro-inflammatoire signalen bij SOD1-ratten echter langer aangehouden. 

Deze ratten vertoonden ook een verhoogde activering en verspreiding van astrocyten, een specifiek celtype dat normaal de zenuwcellen helpt genezen, maar dat ook wordt geassocieerd met de progressie van ALS bij de mens.
Gewonde SOD1-ratten ondervonden ernstigere neurodegeneratie, met ongeveer twee keer de reductie van de communicatiestructuren van zenuwcellen in vergelijking met controles. Deze functie werd geactiveerd door de toegebrachte schade, aangezien de zenuwcellen aan de ongeschonden zijde normale structuren hadden.

"Onze resultaten laten zien dat een enkele zenuwbeschadiging, die klein genoeg is om slechts tijdelijke zwakte bij normale dieren te veroorzaken, een opeenvolging van ontstekingen kan veroorzaken in het ruggenmerg dat de ziekte veroorzaakt en verspreidt bij genetische gevoelige dieren,” aldus Jeffery Loeb, MD, PhD, de John S. Garvin Endowed Chair in Neurology and Rehabilitation in het UIC College of Medicine en senior auteur van de studie, in een persbericht.
"Deze kettingreactie van celdood kan de oorzaak zijn van de progressieve verspreiding van spierzwakte die we zien bij ALS," zei Loeb.

Door deze strategie van geïnduceerde zenuwbeschadiging toe te passen, zou het team een nieuwe behandeling kunnen bestuderen die de neurodegeneratie van ALS zou kunnen voorkomen.

"Dit model dat het ziekteproces coördineert op een precies tijdstip van aanvang, zou kunnen helpen bij de geneesmiddelenontwikkeling die zich richt op eerdere stadia van de ziekte en die mogelijk beter vertalen in klinische onderzoeken," zeiden ze.

Vertaling: Coralie Schuermans

Bron: ALS News Today