Riluzole en bloedsuikerverhogend dieet werken samen om ALS te vertragen: studie

Dieet met hoge glycemische index gekoppeld aan langzamere dalingen bij patiënten op riluzole

Een dieet met voedingsmiddelen die de bloedsuikerspiegel snel verhogen, wordt geassocieerd met langzamere ALS-progressie bij mensen die de standaardbehandeling riluzole nemen, volgens gegevens uit een recent onderzoek.

Wetenschappers hadden eerder ontdekt dat een hoge glycemische index (GI) en glycemische belasting (GL) — twee metingen die verklaren hoe voedingsmiddelen de bloedsuikerspiegel beïnvloeden — geassocieerd werden met langzamere ALS-progressie. Hun gegevens lieten nu zien dat deze effecten sterker waren bij de groep patiënten die ook riluzole namen.

Gezien de waargenomen relatie, "kunnen voedingsadvies en dieetaanpassing helpen om het voordeel van dit medicijn te maximaliseren", schreven onderzoekers.

De studie "Interactie tussen riluzolebehandeling en dieetglycemische index in de ziekteprogressie van amyotrofische laterale sclerose" werd gepubliceerd in de Annals of Clinical and Translational Neurology.

ALS is een neurodegeneratieve ziekte die wordt gekenmerkt door toenemende spierzwakte waardoor patiënten hun vermogen om dagelijkse functies uit te voeren verliezen.

Onderzoek naar voedingsinterventies die de progressie van ALS kunnen vertragen

Er wordt aangenomen dat een passend dieet belangrijk is om ALS-patiënten te helpen hun gezondheid zo lang mogelijk te behouden, maar er wordt nog steeds onderzoek gedaan naar de vraag of bepaalde voedingsinterventies of dieetcomponenten de progressie van ALS kunnen vertragen of patiënten kunnen helpen langer te leven.

In een eerder onderzoek met 304 sporadische ALS-patiënten uit de ALS Multicenter Cohort Study of Oxidative Stress (COSMOS), ontdekten de onderzoekers dat patiënten die voedsel aten met een hogere GI of GL een langzamere progressie van de ziekte vertoonden. Een hogere GI werd ook in verband gebracht met een betere overleving.

GI is een maatstaf voor hoe snel een koolhydraatbevattend voedsel de bloedsuikerspiegel van een persoon zal verhogen, waarbij een hogere GI een snellere piek in de bloedsuikerspiegel weerspiegelt. GL houdt rekening met GI en het totale aantal geconsumeerde koolhydraten. Koolhydraten zijn de voedingsstoffen die worden afgebroken tot suiker (glucose) om energie te produceren in het lichaam. Ze worden aangetroffen in suikerhoudende en zetmeelrijke voedingsmiddelen zoals fruit, granen en aardappelen.

In een reactie op het onderzoek stelde een andere wetenschapper de vraag of de behandeling met riluzole mogelijk invloed heeft gehad op de waargenomen relaties tussen GI/GL en ziekteprogressie.

Riluzole is een goedgekeurde therapie waarvan is aangetoond dat deze een bescheiden overlevingsvoordeel heeft bij ALS. Het is verkrijgbaar in verschillende formuleringen, waaronder orale tabletten (Rilutek), vloeibare suspensie (Tiglutik) en een film opgelost op de tong (Exservan).

Er wordt aangenomen dat de behandeling werkt door de signalering van glutamaat te blokkeren, een chemische stof in de hersenen die giftig kan zijn voor zenuwcellen als deze in overmaat aanwezig is. Sommige gegevens suggereren dat riluzole ook glucosetransport of -metabolisme kan beïnvloeden.

Om deze mogelijke relatie verder te onderzoeken, voerden de onderzoekers een nieuwe analyse uit van de COSMOS-gegevens. Net als in het vorige rapport hadden deelnemers een vragenlijst over voedselfrequentie ingevuld bij de start van het onderzoek (baseline) en werd hun ziekteprogressie gemonitord met de ALS Functional Rating Scale – Revised (ALSFRS-R).

Van de 304 deelnemers gaf 53% aan riluzole te gebruiken bij baseline en 47% niet. Er werd geen significante associatie gezien tussen riluzolebehandeling en ALSFRS-R-scoredalingen in de eerste drie maanden.

GI en riluzole interacteerden om de ziekteprogressie te beïnvloeden

Toch interacteerden GI en riluzole om de ziekteprogressie te beïnvloeden. In principe werd de eerder waargenomen relatie waarbij een dieet met een hogere GI werd gekoppeld aan langzamere ALSFRS-R-dalingen gedurende drie maanden follow-up ook gezien in de riluzolegroep, maar niet bij degenen die de orale therapie bij baseline niet namen. Een vergelijkbare associatie werd waargenomen bij de evaluatie van GL, riluzole en ziekteprogressie.

In de riluzolegroep vertoonden de 25% van de mensen met de laagste dieet-GI een steilere daling in ALSFRS-R-scores gedurende drie maanden dan patiënten met hogere GI's. Evenzo vertoonden de 25% van de mensen met de laagste GL snellere functionele achteruitgangen dan de 25% van de mensen met de hoogste GL. Deze relaties werden niet waargenomen in de groep mensen die geen riluzole gebruikten.

Bij het modelleren van de ALSFRS-R-progressie gedurende zes maanden of twee jaar, was er opnieuw bewijs dat GI alleen bij degenen die riluzole gebruikten, verband hield met langzamere functionele achteruitgangen.

Er werden geen significante interacties waargenomen tussen GI of GL en riluzole op overleving alleen, maar in gecombineerde uitkomstanalyses waarbij ALSFRS-R-afnames en overleving werden beschouwd, werden zowel een hogere GI als GL geassocieerd met betere uitkomsten na drie maanden, maar niet in latere perioden, bij degenen die riluzole gebruikten.

Volgens het team suggereren de bevindingen over het algemeen “dat riluzole en een dieet met een hoge GI/GL de functionele achteruitgang in het vroege ziekteverloop synergetisch kunnen verminderen.”

Hoewel de mechanismen die aan deze associatie ten grondslag liggen onbekend blijven, geloven de onderzoekers dat het gerelateerd kan zijn aan effecten op glucose en energiemetabolisme. Ze merkten echter op dat de interpretatie van de bevindingen beperkt is door de observationele aard van de studie.

"Een gerandomiseerde gecontroleerde studie met een biomarker zoals continue glucosemonitoring is nodig om de impact van dieetglucose bij ALS definitief te onderzoeken", schreven ze.

Vertaling: Gerda Eynatten-Bové
                                                                                                                            
Bron:  ALS News Today