De Neuro Collaborative: een machine voor ALS-therapieën

14-04-2016

De Neuro Collaborative (‘neurosamenwerkingsverband’) is een partnerschap tussen drie toonaangevende laboratoria in Californië – waarvan de volgende wetenschappers deel uitmaken: Clive Svendsen, Ph.D. aan Cedars Sinai in Los Angeles; Steven Finkbeiner, M.D., Ph.D. aan Gladstone Institutes, geaffilieerd met de University of California San Francisco; en Don Cleveland, Ph.D aan de University of California San Diego.

Het doel van de Neuro Collaborative is een toonaangevend team van experten samen te stellen en erin te investeren om het ontwikkelen van geneesmiddelen voor ALS efficiënt te bevorderen in samenwerking met partners uit de farmaceutische industrie. Het is een aanvulling op andere programma’s, zoals het Development Contract Program in de TREAT™-ALS-portefeuille, dat investeert in academisch onderzoek en partnerschappen in het bedrijfsleven. Deze hefbomen volgen het synergetische model, bevorderen een open dialoog en ontsluiten de wetenschappelijke expertise van toonaangevende onderzoekers om zo snel mogelijk therapeutische mijlpalen uit te zetten. Het samenwerkingsverband is ontworpen om de risico’s te drukken in de zoektocht naar geschikte geneesmiddelen en farmaceutische ondernemingen aan te trekken die willen investeren in de ontwikkeling van geneesmiddelen en klinische tests voor ALS. Als dit slaagt, zullen potentiële therapieën voor ALS sneller dan voordien worden goedgekeurd door de Federal Drug Administration (FDA, het Federaal Geneesmiddelenagentschap) en kunnen ze sneller op de open markt worden verkocht.

De Neuro Collaborative bevordert de zoektocht naar een behandeling van ALS door:

● Kleine moleculen te identificeren die SOD1 en C9orf72 kunnen elimineren – de twee meest gangbare genetische oorzaken van ALS (antisensetherapie);
● Nieuwe potentiële geneesmiddelen te ontdekken voor ALS;
● Die middelen klinisch te testen door middel van partnerschappen met farmaceutische ondernemingen om de verschillende velden van expertise in de ontwikkeling van geneesmiddelen (scheikundig, toxicologisch, regulerend) te promoten, want die ontbreken vaak op academisch vlak;
● Het klinischetestproces te versterken via farmaceutische partnerschappen om geneesmiddelen te laten goedkeuren door de FDA;
● Het brede publiek en partners uit de farmaceutische industrie middelen aan te reiken zoals de beschikbare lijnen en screeningmogelijkheden van geïnduceerde pluripotente stamcellen (iPSC) via de Brain Bot.

Elk laboratorium in de Neuro Collaborative spitst zich toe op een verschillend gebied van ALS-onderzoek om gedeelde kennis te maximaliseren en vat te krijgen op de complexiteiten van de ziekte, waarbij de interesse van de farmaceutische industrie en mogelijke investeringen in het ontwikkelen van geneesmiddelen voor ALS worden aangewakkerd. De Neuro Collaborative werkt samen met prestigieuze wetenschappelijke adviseurs, zoals dr. John Dunlop, Ph.D., vicevoorzitter van Neuroscience Innovative Medicines bij AstraZeneca; Fred Gage, Ph.D., professor laboratoriumgenetica aan het Salk Institute; en Harry Orr, Ph.D., professor laboratoriumgeneeskunde en -pathologie aan de University of Minnesota.

Het Cleveland-lab aan de University of California San Diego
Focus: Ontwikkeling van genen- en antisensetherapie;
Details: Ontwikkeling van antisensetherapie tegen het C9orf72-gen. Het lab van dr. Cleveland ontwikkelt tevens een gentherapieaanpak tegen SOD1 en andere doelwitten als die zich voordoen. Zijn lab werkt samen met Martin Marsala, M.D. aan de University of California San Diego en Brian Kaspar, Ph.D. aan het Research Institute van het Nationwide Children’s Hospital in Ohio om nieuwe gentherapieën voor ALS te ontwikkelen.
Impact: Antisensetechnologie heeft groot potentieel om een therapeutische behandeling van ALS te worden met zowel SOD1 als C9orf72 als doelwitten – de twee belangrijkste oorzaken van familiale ALS. Het doel hiervan is de voortgang van ALS af te remmen en zelfs te stoppen. Antisensetechnologie is een cruciale doorbraak bij ALS omdat het de productie van SOD1- en C9orf72-proteïnen in het lichaam vermindert.
Progressie: Dr. Cleveland en Ionis Pharmaceuticals ontwikkelden het allereerste antisensegeneesmiddel om een neurologische ziekte te behandelen, met name ALS. De ALS Association voorzag fondsen voor de ontwikkeling van deze revolutionaire technologie en ondersteunt deze ontwikkeling al meer dan tien jaar. Een tweede Phase I-studie van het SOD1-antisensegeneesmiddel is gaande sinds januari 2016, met verbeterde veiligheid en chemische samenstelling: ze zal de veiligheid bij mensen met ALS testen. Een vergelijkbare test die zich toespitst op antisensetechnologie met als doelwit C9orf72 komt er begin 2017 via partnerschappen met Ionis Pharmaceuticals en Biogen. Het Cleveland-team heeft tevens een C9orf72-muizenmodel ontwikkeld dat enkele kenmerken weerspiegelt van mensen met de C9orf72-mutatie. Het zal worden gebruikt voor de verdere ontwikkeling antisensegeneesmiddelen.

Het Svendsen-lab in Cedars-Sinai in Los Angeles

Focus: iPSC-modellen die wereldwijd moeten worden gedeeld.
Details: Creatie van iPSC-lijnen met klinische kwaliteit van mensen met ALS, door gebruik te maken van een gestandaardiseerde, snelle en effectieve methode via de Cedars-Sinai Stem Cell and Motor Neuron Core Facility, geleid door Dhruv Sareen, Ph.D. iPSC’s worden daarna omgezet tot motorneuronen, één bepaald type cel dat afsterft bij ALS. iPSC’s zijn een soort verpersoonlijking van het individu in miniatuur, want ze bevatten dezelfde exacte genetische informatie.
Impact: iPSC’s worden gebruikt om de efficiëntie van geneesmiddelen te testen en worden gekoppeld aan de klinische data van patiënten met ALS. Dit helpt wetenschappers de connectie te begrijpen tussen ALS-symptomen en celpathologie. Vorderingen bij de ontwikkeling van iPSC’s en de aanverwante technologie worden wereldwijd gedeeld en kunnen ook bijdragen aan het inzicht in andere neurodegeneratieve aandoeningen.
Progressie: Het lab van de professor heeft met succes 24 iPSC-lijnen aangemaakt, verkregen bij 11 gezonde controlegevallen, 4 dragers van de C9orf72-mutatie, 6 dragers van de SOD1-mutatie en 3 sporadische ALS-gevallen, die wereldwijd beschikbaar zijn voor onderzoekers. Een recent overzicht van het laboratorium van dr. Svendsen’s benadrukt het belang van iPSC’s als een tool bij ALS-onderzoek dat het potentieel heeft om nieuwe mechanismen van de ziekte te identificeren, alsook individuele ziektegevoeligheden die niet aan het licht kunnen komen bij andere modellen.

”De fondsen van de ALS Association hebben ons in de mogelijkheid gesteld een waardevolle set ALS-stamcellijnen te genereren en robuuste protocollen te ontwikkelen om hieruit motorneuronen te bereiden. Dit zijn de cellen die afsterven bij ALS en ze kunnen ons bijgevolg een begrip bijbrengen van de onderliggende mechanismen van de ziekte.” - Dr. Svendsen

Het Finkbeiner-lab aan de Gladstone Institutes, dat geaffilieerd is met de UCSF

Focus: Geneesmiddelencontrole op hoog niveau en validatie van de geneesmiddelendoelwitten.
Details: Gebruikt robotische microscooptechnologie, de Brain Bot, die gedurende vele maanden – van gezond, over ziek, tot dood - de gezondheid van cellen opspoort (zoals motorneuronen en glia). Hij meet miljoenen individuele cellen, elk met hun eigen signatuur en verkregen bij mensen met ALS, en vergelijkt ze met cellen van gezonde mensen.
Impact: De Brain Bot maakt het mogelijk snel geneesmiddelen te screenen en potentiële ALS-geneesmiddelen te valideren door te meten of een potentieel ALS-geneesmiddel de gezondheid van de cellen verbetert of verslechtert.
Progressie: Het screeningssysteem van dr. Finkbeiner, de Brain Bot, trekt veel partnerschappen aan uit de farmaceutische industrie. Met behulp van de Brain Bot heeft zijn team potentiële ALS-samenstellingen geïdentificeerd met autofagie als doelwit, een van de mechanismen die een cel gebruikt om van ongewenste producten af te raken. Zijn team ontdekte dat de toevoeging van potentiële autofagiesamenstellingen aan motorneuronen verkregen bij mensen met ALS beschermend werkt. Partnerschappen met diverse ondernemingen om deze samenstellingen te optimaliseren voor klinische tests zijn in een onderhandelingsfase. Bovendien ging Gladstone Institutes, geleid door dr. Finkbeiner, in januari 2016 een partnerschap aan met Biogen om nieuwe geneesmiddeldoelwitten te ontdekken voor de behandeling van ALS.

"De steun die de ALS Association heeft toegekend aan de Neuro Collaborative heeft ons in de mogelijkheid gesteld om het ontwikkelen van therapieën voor ALS sneller en grootschaliger door te voeren dan ooit te voren. Dankzij die steun gaat het werk veel sneller en doen we onverwachte en veelbelovende ontdekkingen. In minder dan een jaar tijd hebben we al ons eerste partnerschap met een farmaceutische onderneming die zich volledig wijdt aan ALS." -Dr. Finkbeiner

In 2014 sloegen de ALS Association Golden West Chapter en patiëntenwoordvoerder Jim Barber de handen in elkaar om het Neuro Collaborative-concept op te zetten. Met fondsen van donoren die deelnamen aan de ALS Ice Bucket Challenge kon de ALS Association in 2014 zo’n 5 miljoen euro toekennen aan de Neuro Collaborative. Ook de ALS Association Orange County en Wisconsin Chapters hebben bijgedragen aan dit belangrijke initiatief.

 

Vertaling: Bart De Becker

Bron: The ALS Association

Share