Sporen van ziekte in Amyotrofische Laterale Sclerose

← ga terug naar Onderbreking van Lithium carbonaat testen

30-12-2013

Authors: Verstraete, E.
Source: Geneeskunde Proefschriften (2012)
Full tekst: [Full text] 
Publisher: Utrecht University

Abstract: Amyotrofische Laterale Sclerose (ALS) is een progressieve aandoening van het motorische stelsel waarbij zowel de bovenste motorneuronen in de hersenen als de onderste in het ruggenmerg betrokken zijn. De patiënten lijden aan het progressieve afvallen en verzwakken van de ledematen, de bulbaire en ademhalingsspieren. Het begin en verloop van de ziekte in ALS is heterogeen, daar elke patiënt zijn eigen unieke combinatie heeft van betrokkenheid in boven en onder motorneuronen, de plaats van aanvang en symptoomontwikkeling. In Nederland zijn er jaarlijks zo’n 4 à 500 personen die met deze destructieve ziekte gediagnosticeerd worden. ALS kan op elke volwassen leeftijd voorkomen met een gemiddelde leeftijd van aanvang rond 63 jaar en een gemiddelde overlevingstijd van 3 jaar. Deze thesis omvat drie delen, 1) ziekte spreiding, 2) biomarkers en 3) klinische studies. 1) Tot nu toe is er nog maar weinig geweten over hoe ALS het motorische stelsel geleidelijk aantast. We benaderen de verspreiding van de ziekte bij ALS zowel klinisch als door onderzoek van de veranderingen in de hersenen. De symptoomontwikkeling bleek niet willekeurig te zijn, maar met een geprefereerde verspreiding naar het tegenoverliggende lidmaat. Door middel van MRI technieken, voornamelijk DTI, hebben we het hersennetwerk gereconstrueerd. Door de patiënten te vergelijken met een gezonde controlegroep, vonden we een sub netwerk van verminderde connectiviteit bij ALS. Dit verzwakte sub-netwerk vertoonde grote overeenkomst met het motorische netwerk bij de gezonde controlegroep. Uiteindelijk stelden we vast dat dit verzwakte sub-netwerk zich uitbreide tot steeds meer hersen regio’s. Onze waarnemingen, in het eerste deel van deze thesis, ondersteunen de ziekteverspreiding beïnvloed door het structurele netwerk van de hersenen. Deze bevindingen zouden kunnen voorzien in nieuwe mogelijkheden voor ziekte verbeterende behandelingen. 2) De betrokkenheid van de bovenste motor neuronen is momenteel enkel geëvalueerd op klinisch onderzoek, terwijl geweten is dat patiënten eveneens subklinische verwikkeling kunnen vertonen. Een objectief kenmerk voor de betrokkenheid van de boven motor neuronen zou de diagnose vergemakkelijken en verbeteren. We gebruikten verschillende MRI technieken om de integriteit van de boven motor neuronen in ALS te bepalen. De belangrijkste conclusie uit deze studies was de opmerkelijk afgenomen corticale laag in de primaire motor regio’s (percentral gyrus) in ALS, suggererend dat deze meeting een objectieve marker zou kunnen zijn voor de boven motor neuronen betrokkenheid. 3) enkel één geneesmidddel - Riluzole- bewees zijn efficiëntie in het verlengen van de levensduur van ALS-patiënten; en dit met enkel met 3 tot 6 maanden. Er is dringend behoefte aan een betere behandeling. In 2008 toonde een pilootstudie een gunstig effect door lithium aan bij een transgenetisch ALS-proefdier en in een open-label studie bij 44 patiënten. Om de volledige doeltreffendheid en veiligheid van lithium bij ALS te onderzoeken, voerden we een gerandomiseerde, placebo-gecontroleerde klinische studie uit met opvolgende analyses. Spijtig genoeg bleken onze resultaten een gunstig effect van lithium op overleving of ziekteverloop niet te steunen.

Vertaling: ALS Liga: Karla

Bron: Universiteit Utrecht