Een belangrijk kenmerk van ALS werd teruggedraaid in een laboratorium

ALS doodt langzaam de zenuwcellen in de hersenen en het ruggenmerg, wat verlamming en uiteindelijk de dood tot gevolg heeft. 
Op dit moment is er nog geen geneesmiddel bekend - maar we zijn er misschien wel dichter bij gekomen.

In een nieuwe studie zijn wetenschappers erin geslaagd één van de biologische afwijkingen die ALS in de cellen aanbrengt, om te keren. Het is belangrijk op te merken dat dit tot nu toe slechts voor één vorm van de ziekte is bereikt, en alleen bij laboratoriummonsters, niet bij mensen. 

Maar zelfs met dit voorbehoud is het een belangrijke stap voorwaarts in het begrijpen hoe we de neurodegeneratie bij ALS kunnen aanpakken en het geeft nieuwe hoop dat deze motorneuronziekte ooit kan worden verslagen. 

"Het is ongelooflijk opwindend om aan te tonen dat een chemische stof één van de belangrijkste kenmerken van ALS kan omkeren," zegt neurowetenschapper Jasmine Harley van het Francis Crick Institute in het Verenigd Koninkrijk. 

"We hebben aangetoond dat deze stof werkt op drie belangrijke RNA-bindende eiwitten, wat belangrijk is omdat het suggereert dat het ook zou kunnen werken op andere ziektefenotypes." 

Deze RNA-bindende eiwitten, die helpen bij het reguleren van RNA, komen bij de meeste mensen met ALS op de verkeerde plaats vast te zitten. Ze migreren verkeerdelijk uit de kern van de motorneuronen, waar ze zouden moeten zijn, naar het omliggende cytoplasma. 

Het team was in staat dit om te keren in stalen van menselijke cellen van ALS-patiënten. Zij deden dit door een enzym met de naam VCP te blokkeren, wat erop wijst dat dit enzym bij sommige gevallen van de motorneuronziekte gemuteerd en overactief wordt. 

Eens het enzym geblokkeerd, werd de verdeling van de RNA-bindende proteïnen tussen de kern en het cytoplasma weer normaal.
 
Bemoedigend is dat het geneesmiddel dat als remmer wordt gebruikt, ook wordt getest in het kader van fase II-onderzoeken naar kanker, wat de ontwikkeling en beschikbaarheid ervan zou kunnen versnellen - als wordt vastgesteld dat dezelfde behandeling ook mensen met ALS kan helpen. 

In een tweede studie van dezelfde onderzoekers ontdekte het team andere nieuwe inzichten over ALS. Zij vonden meer dan 100 soorten RNA-fragmenten, intron-behoudende transcripten genaamd, die zich bij ALS ook van de celkern naar het cytoplasma kunnen verplaatsen.

Hierboven: Intron-behoudende transcripten (groen) dragen mogelijk meer RNA-bindende eiwitten (blauw) over naar het cytoplasma in cellen met ALS. 

Niet alleen was dat veel meer dan verwacht, maar de onderzoekers ontdekten ook dat deze introns sequenties hebben waarvan vermoed wordt dat ze zich binden aan de RNA-bindende proteïnen. Het team vermoedt dat deze sequenties de RNA-bindende proteïnen naar het cytoplasma trekken, meer onderzoek nodig is wel om dit te bevestigen. 

"Om ons voor te stellen wat hier gebeurt, kunnen we denken aan het kijken naar een film in de bioscoop," zegt neurowetenschapper Jacob Neeves. 

"Normaal gesproken verwachten we niet dat we gedurende de hele film reclamespots te zien krijgen, maar, als er iets misgaat, kunnen die reclamespots op vreemde en onverwachte momenten opduiken. Deze behouden introns zijn een beetje als deze abnormale reclameblokken." 

Ongeveer 10 procent van de ALS-gevallen zijn familiair, en slechts 1-2 procent daarvan heeft het gemuteerde VCP-enzym. Dat is een kleine doelgroep, en het is nog niet zeker of deze techniek bij echte patiënten zal werken. 

Beide studies bieden echter nieuwe hoop dat we, door meer inzicht te verkrijgen in de motorneuronziekte, uiteindelijk manieren kunnen vinden om een deel van de schade die de ziekte aan de hersenen en het zenuwstelsel toebrengt ongedaan te maken. 

ALS is betrekkelijk zeldzaam - het treft jaarlijks ongeveer 2-3 mensen per 100.000 in Europa - maar de gevolgen kunnen verwoestend zijn, en wetenschappers weten niet precies hoe de ziekte ontstaat of hoe deze te stoppen. Deze nieuwe studies moeten helpen daar achter te komen, maar er is nog veel werk te doen.

"Er is meer onderzoek nodig om dit verder te onderzoeken," zegt Harley. "We moeten kijken of dit andere pathologische kenmerken van ALS kan omkeren en dit ook in andere ALS-ziektemodellen onderzoeken." 

Het onderzoek werd gepubliceerd in Brain Communications and Brain.

Vertaling: Fabien

Bron: Science Alert