Hergebruikt geneesmiddel kan patiënten met motorische neuronziekte helpen

Een geneesmiddel dat gewoonlijk wordt gebruikt om vergrote prostaat en hoge bloeddruk te behandelen, is veelbelovend gebleken als een potentiële nieuwe therapie voor motorische neuronziekte (MND) - ook bekend als amyotrofische laterale sclerose (ALS) - volgens een nieuwe studie.

MND is een groep van zeldzame ziekten die zenuwcellen vernietigen die bekend staan als motorneuronen, waardoor patiënten langzaam de functie van hun spieren verliezen.

In studies waarbij zebravissen, muizen en stamcelmodellen werden gebruikt, hebben deskundigen aangetoond dat het geneesmiddel terazosine beschermt tegen de dood van motorneuronen door hun energieproductie te verhogen.

Onderzoekers zeggen dat het geneesmiddel zou kunnen helpen om de progressie te vertragen van een ziekte die ongeveer 5.000 volwassenen in het VK treft. De gemiddelde levensverwachting is drie jaar vanaf het begin van de symptomen.

Het team start een haalbaarheidsstudie naar het effect van het geneesmiddel bij MND-patiënten. Als dit succesvol blijkt te zijn, zullen zij een volledig klinisch onderzoek starten.

Het is nog steeds onduidelijk waarom motorneuronen afsterven, maar deskundigen weten dat een vermindering van hun energieproductie plaatsvindt in een vroeg stadium van de ziekte.

Motorneuronen moeten energie produceren om de instructies van de hersenen door te geven aan de spieren. Als er niet genoeg energie is, kunnen de boodschappen niet effectief worden doorgegeven en wordt de beweging beïnvloed.

Onderzoekers van de Universiteit van Edinburgh, die samenwerkten met partners aan de Universiteit van Oxford, richtten zich op de energieproductie van motorneuronen als een potentiële therapeutische strategie voor de behandeling van MND.

Door gebruik te maken van terazosine, waarvan eerder al werd aangetoond dat het doeltreffend is om de energieproductie te verhogen in modellen van beroertes en de ziekte van Parkinson, wilde het team nagaan of dit geneesmiddel ook de motorneuronen zou kunnen beschermen tegen MND.

Zij richtten zich op een enzym - een actieve molecule in de cellen - betrokken bij de energieproductie, PGK1 genaamd.

Zebravismodellen van MND toonden aan dat ofwel het genetisch verhogen van de hoeveelheid PGK1 in de zebravis, ofwel het behandelen van de zebravis met terazosine om de activiteit van PGK1 te verhogen, de groei van motorneuronen verbeterde.

Terazosine beschermde ook de motorneuronen in een muismodel van MND, waardoor de overleving verbeterde en de progressie van verlamming werd vertraagd.

Het team kweekte ook motorneuronen in een schaal en toonde aan dat terazosine deze cellen beschermt door de energieniveaus te verhogen.

Om dit verder te onderzoeken nodigen de teams van de universiteiten van Edinburgh en Oxford 50 patiënten van het Oxford MND Care and Research Centre uit om deel te nemen aan een haalbaarheidsstudie, die de impact van terazosine op belangrijke indicatoren van ziekteprogressie zal onderzoeken.

De studie is gepubliceerd in eBioMedicine.

Het onderzoek aan de Universiteit van Edinburgh werd uitgevoerd door een team van het Euan MacDonald Centre for Motor Neurone Disease, dat werd opgericht door Euan MacDonald en zijn vader Donald om het leven van mensen met MND te verbeteren.

Dr. Helena Chaytow, senior postdoctoraal onderzoeker aan het Euan MacDonald Centrum van de Universiteit van Edinburgh en eerste auteur van de studie, zei: "Ons werk toont aan dat terazosine beschermend werkt op het afsterven van motorneuroncellen in meerdere modellen van MND, waardoor het een opwindende nieuwe potentiële therapie is. Het voordeel van het werken met terazosine is dat het reeds wordt voorgeschreven voor een andere gezondheidstoestand, zodat we weten dat het veilig is voor mensen en snel naar de kliniek zou kunnen overgaan."

Professor Tom Gillingwater, hoogleraar Anatomie aan het Euan MacDonald Centrum van de Universiteit van Edinburgh en co-leider van de studie, zei: "Wij zijn enthousiast over het potentieel van terazosine om de afbraak van motorische neuronen in MND te beïnvloeden. Het huidige werk illustreert het belang van het samenbrengen van wetenschappers en clinici om nieuwe doelen voor therapie te identificeren die geschikt zijn voor verder onderzoek bij MND-patiënten".

Professor Kevin Talbot, Professor in de Motor Neuron Biologie aan de Universiteit van Oxford en co-leider van de studie, zei: "We moeten dringend de manier waarop geneesmiddelen worden ontwikkeld versnellen van laboratoriummodellen tot proeven met patiënten. Ons werk maakt gebruik van een combinatie van benaderingen om het vertrouwen te vergroten dat geneesmiddelen daadwerkelijk zullen werken bij mensen met MND en de voortgang van de ziekte aanzienlijk zullen vertragen. Het vertegenwoordigt een belangrijke nieuwe stap in de zoektocht naar therapieën".

Dr. Jane Haley MBE, Directeur van Onderzoek voor MND Scotland, zei: "Als belangrijke financiers van deze onderzoeksstudie zijn wij verheugd dat een potentiële nieuwe therapie voor MND aan de horizon gloort. Na tests in een reeks modellen tonen de resultaten van dit onderzoek aan dat terazosine, een geneesmiddel dat momenteel wordt gebruikt om vergrote prostaat en hoge bloeddruk te behandelen, in staat zou kunnen zijn om motorneuronen te beschermen. Wij zijn verheugd dat als gevolg hiervan het geneesmiddel zal overgaan naar een haalbaarheidsstudie in Oxford, waarbij mensen met MND zullen worden betrokken. Dit is een prachtig voorbeeld van onderzoekers, clinici en MND liefdadigheidsinstellingen die samenwerken om de zoektocht naar nieuwe behandelingen voor MND te versnellen - want het wordt hoog tijd dat we een remedie vinden.

Jill Douglas, CEO van de My Name'5 Doddie Foundation, zei: "De Foundation is aangemoedigd dat de collaboratieve aard van dit werk de vertaling van het labo naar de kliniek zal helpen - het betekent dat fundamenteel wetenschappelijk onderzoek meer betekenis zal hebben in de klinische praktijk. We zijn er trots op dat we deze samenwerking hebben gesteund en gaan door met het steunen van de eerste klinische studie van terazosine bij mensen die leven met MND."

Vertaling: Gerda Eynatten-Bové

Bron: MedicalXPress.com