Nieuwe EAP staat gebruik van pridopidine toe aan ALS-patiënten die niet deelnemen aan een klinische studie

Nieuwe EAP staat gebruik van pridopidine toe aan ALS-patiënten die niet deelnemen aan een klinische studie
NIH-fonds zal het programma voor uitgebreide toegang (EAP) ondersteunen voor deze therapie van Prilenia

ALS-patiënten die niet mogen deelnemen aan klinisch onderzoek naar pridopidine — een kleine molecule die werd ontwikkeld door Prilenia Therapeutics om de voortgang van ALS te remmen — zullen binnenkort deze experimentele therapie kunnen gebruiken dankzij een programma voor uitgebreide toegang (expanded access program (EAP)).

EAP’s staan ook bekend als programma’s voor medelevend gebruik en richten zich tot mensen die lijden aan een ernstige of levensbedreigende aandoening met weinig of geen adequate behandelingsopties. Zulke programma’s bieden de patiënten toegang tot experimentele therapieën die ook buiten het kader van het onderzoek beschikbaar zijn. Ze lopen meestal parallel aan de late stadia van een klinisch onderzoek en leveren bijkomende klinische gegevens op die een goedkeuring van de behandeling door de regelgevende instanties kan ondersteunen.

Deze EAP wordt geleid door onderzoekers die verbonden zijn aan het Sean M. Healey & AMG Center for ALS van het Massachusetts General Hospital en loopt in samenwerking met Prilenia. Er zullen zowat 200 patiënten worden gerekruteerd in zowat 45 centra in de VS. De deelnemers kunnen maximaal twee jaar gebruikmaken van de medicatie.

Het programma geniet steun van een fonds dat werd toegekend door het National Institute of Neurological Disorders and Stroke (NINDS), dat deel uitmaakt van de National Institutes of Health (NIH), en wordt geschraagd door de wet op de versnelde beschikbaarheid van cruciale therapieën tegen ALS (Accelerating Access to Critical Therapies (ACT)).

“Prilenia is trots te kunnen samenwerken met het Sean M. Healey & AMG Center for ALS van het Massachusetts General Hospital. Het verheugt ons met deze belangrijke EAP mensen te kunnen helpen die zich in een gevorderd stadium van de ziekte bevinden”, zegt Michael R. Hayden, oprichter en CEO van Prilenia. Hij voegt hier nog aan toe dat “we de ondersteuning van de ALS-wet voor NIH en NINDS ten zeerste op prijs stellen.”

EAP voor pridopidine zal naar verwachting gegevens uit het dagelijks leven opleveren

In het persbericht verklaarde de staf van het Healey & AMG Center dat het uitgebreide programma “gegevens uit het dagelijks leven zal opleveren inzake veiligheid en biomerkers, alsmede klinische data over 200 individuen met ALS die maximaal twee jaar worden behandeld met pridopidine. Dit zal ons meer inzicht verschaffen in de effecten van pridopidine op een brede populatie.”

De belangrijkste onderzoekers van deze EAP zijn Suma Babu, assistent-professor Neurologie aan de Harvard Medical School; James Berry, MD en directeur van het Massachusetts General Hospital’s Neurological Clinical Research Institute; en Sabrina Paganoni, MD, PhD, een arts-wetenschapper die verbonden is aan het Healey Center en ook co-directrice is van het Neurological Clinical Research Institute.

“We zijn de NIH erg dankbaar voor dit fonds en voor de gelegenheid om de pridopidine-EAP te lanceren”, aldus Babu, Berry, en Paganoni. Ze voegen hier nog aan toe dat “dergelijke programma’s ALS-onderzoek en -innovatie voortstuwen.”

Pridopidine is een oraal beschikbare kleine molecule die werd ontworpen ter binding en stimulatie van de sigma-1 receptor (S1R), een eiwit dat grotendeels wordt aangemaakt in de hersenen en het ruggenmerg en dat een aantal processen regelt die belangrijk zijn om cellen te doen functioneren en te laten overleven.

Door S1R te activeren, helpt de therapie giftige moleculen op te ruimen, verhoogt ze de energieproductie en beperkt ze ontstekingen en cellulaire stress — allemaal basiskenmerken van ALS. De therapie zal dan ook naar verwachting bepaalde ziektemechanismen verlichten en zodoende de ziektevoortgang remmen.

De kandidaat-therapie vormde de focus van één van de onderdelen van het HEALEY ALS Platform-onderzoek (NCT04297683) — een studie die meerdere ALS-therapieën tegelijk onderzoekt tegen het licht van een gemeenschappelijke placebogroep. De studie werd geleid door het Healey Center.

Het fase 2/3-onderzoekonderdeel (NCT04615923) van pridopidine rekruteerde 163 volwassenen met ALS, bij wie de symptomen minder dan drie jaar voor de screening zichtbaar werden. Ieder van hen werd willekeurig toegewezen aan ofwel een orale dosis van 45 mg pridopidine, ofwel een placebo, en dit dagelijks gedurende 24 weken, dus zowat zes maanden.

Uiteindelijk haalde het onderzoek zijn primaire doel niet. Het kon namelijk niet aantonen dat pridopidine de ziektevoortgang beduidend kon remmen, zoals gemeten door de veranderingen op de Gereviseerde Functionele Meetschaal voor ALS (ALSFRS-R), een gestandaardiseerde maatstaf die het vermogen van de patiënt om dagelijkse activiteiten uit te voeren meet.

Hoewel pridopidine zijn primaire doel niet haalt, worden toch enige voordelen opgetekend

Deelnemers die pridopidine kregen, vertoonden wel beduidende verbeteringen in hun spraak en een verbeterde ademhalingsfunctie.

Het middel vertoonde tevens veelbelovende trends bij een subgroep van patiënten bij wie de ziekte snel vorderde. Al deze mensen werden minder de 18 maanden na de intrede van de symptomen gerekruteerd.

In deze groep vertoonden de patiënten die met pridopidine werden behandeld een beduidend lagere afname van hun ALSFRS-R-scores dan de placebogroep(7,5 vs. 12,7). Deze patiënten vertoonden in vergelijking met de placebogroep een gemiddelde reductie van 40% van hun niveaus van neurofilament lichte ketting (NfL), een merker van zenuwschade.

Op basis van deze bevindingen heeft Prilenia besloten fase 3-onderzoek uit te voeren met pridopidine.

De deelnemers worden ook opgevolgd in een open-labelextensie, tijdens dewelke iedereen de therapie krijgt. De gegevens van dit open-labelgedeelte en van de op stapel staande EAP zullen mogelijk beter inzicht verschaffen in de effecten van pridopidine op ALS-patiënten.

“We willen de deelnemers, hun familie, de plaatselijke mantelzorgers en de staf die deze EAP mogelijk heeft gemaakt van harte bedanken. Hun medewerking leidt tot een beter begrip van pridopidine als potentiële ALS-therapie”, zegt Hayden.

Pridopidine heeft zowel in Europa als in de VS een weesgeneesmiddelentoewijzing ontvangen voor ALS. Die geeft therapieën tegen zeldzame en ernstige ziekten een duwtje in de rug dankzij voordelen zoals marktexclusiviteit en vrijstelling van bepaalde lasten.

Vertaling: Bart De Becker
Bron: ALS News Today