Noorse studie legt verband tussen lichaamsbeweging en verminderd Risico op ALS bij mannen

De resultaten gaan in tegen de huidige overtuiging dat sport net het Risico op ALS vergroot

Mannen die actiever en fysiek fitter zijn hebben op lange termijn een kleiner risico om ALS te ontwikkelen. Zo toont een groot Noors onderzoek aan. 

Dergelijke resultaten werden niet gevonden bij vrouwelijke deelnemers. De reden hiervoor is niet helemaal duidelijk.

De resultaten van het onderzoek kunnen de bezorgdheid rond een actieve levensstijl en de ontwikkeling van ALS de kop indrukken. Bij een groot aantal professionele atleten werd namelijk de neurodegeneratieve ziekte vastgesteld.

  
“Voor mannen tonen de resultaten aan dat een gemiddeld tot verhoogd actieve levensstijl en fitheid het risico op ALS niet doen stijgen, maar dat het net beschermend tegen de ziekte kan werken”, zegt Myhre Vaage. “Toekomstige studies over het verband tussen ALS en lichaamsbeweging moeten ook rekening houden met verschillen tussen de geslachten en hogere of professionele niveaus van fysieke activiteit.”

Het onderzoek “Physical Activity, Fitness, and Long-Trem Risk of Amyotrophic Lateral Sclerosis” werd gepubliceerd in Neurology. 

Hoger ziektecijfer bij atleten

Bij ALS sterven de zenuwcellen die zorgen voor de vrijwillige controle over de spieren geleidelijk af; ook wel motorneuronen genoemd. Als gevolg hiervan ervaren patiënten spierzwakte die geleidelijk evolueert naar verlamming, evenals problemen met ademen, spreken en slikken.

De exacte oorzaak van ALS is niet gekend, maar de ziekte ontwikkelt zich vermoedelijk door een combinatie van genetische en omgevingsfactoren.

 
ALS kennen we ook onder de naam “Lou Gehrig’s disease”, vernoemd naar de Amerikaanse baseballspeler die eraan stierf in 1941, op 37-jarige leeftijd. Sindsdien werd bij een aantal professionele atleten de zeldzame ziekte vastgesteld op relatief jonge leeftijd. 

Studies toonden hogere ziektecijfers aan bij professionele voetballers, American footballspelers, top langlaufers en triatleten.

 
“De diagnose van ALS bij jonge vooraanstaande atleten deed ons helaas vermoeden dat er een verband zou bestaan tussen verhoogde fysieke activiteit en de ontwikkeling van ALS”, zegt Myhre Vaage.

Het verband tussen het risico op ALS en een gemiddeld actieve levensstijl en fitheid in de onderzoekspopulatie werd nog niet blootgelegd. Bovendien waren de resultaten tegenstrijdig.

 
De onderzoekers bestudeerden data van 373 696 deelnemers in een grootschalig Noors cardiovasculair gezondheidsonderzoek van 1985 tot 1999. De meeste deelnemers ervan waren zo’n 40 jaar oud tijdens de studie.
 

De deelnemers hielden zelf hun lichaamsbeweging bij in drie categorieën: laag (sedentair), medium (minstens 4 uur wandelen of fietsen per week), of hoog met per week minstens 4 uur recreatief sporten, intensief tuinieren, intensieve training of sport meerdere keren per week.

 
Ze ondergingen ook een lichaamsonderzoek om rekening te kunnen houden met factoren, zoals grootte, gewicht en hartslag in rust. Andere Noorse gezondheidsdatabases werden zo’n 27 jaar gebruikt om de ontwikkeling van ALS in de gaten te houden.

 
In de loop van het onderzoek werd er bij 504 personen ALS vastgesteld. 59% daarvan waren mannen.
 
In de gehele onderzoekspopulatie bleken deelnemers met de hoogste activiteitsniveaus bijna 30% minder risico te lopen op ALS in vergelijking met sedentaire mensen, zelfs als rekening werd gehouden met factoren zoals geslacht, leeftijd, roken en BMI.

Als mannen en vrouwen apart bekeken worden, dan zien we deze resultaten enkel bij mannen. Mannen met zowel een verhoogde als een gemiddeld actieve levensstijl hebben minder kans op ALS in vergelijking met mannen die een gemiddeld tot verlaagde actieve levensstijl hebben – respectievelijk 41% en 29% minder.

 
Daarenboven verlaagde een lagere hartslag in rust – wat wijst op een beter fysieke gezondheid – het risico op ALS met 32% in vergelijking met de mannelijke deelnemers met een hogere hartslag.

  
Bij de vrouwelijke deelnemers werd geen verband gevonden tussen lichaamsbeweging of hartslag in rust en ALS. De onderliggende mechanismes van de verschillen tussen de geslachten waren in dit onderzoek “onduidelijk”, volgens de onderzoekers. 

“Ten slotte, een gemiddeld tot verhoogde actieve levensstijl en fitheid bij mensen van middelbare leeftijd verhoogt het risico op ALS niet”, zo besluiten de onderzoekers. “Een dergelijke levensstijl kan zelfs beschermend werken tegen de ziekte; maar enkel bij mannen.”

Een limitatie van het onderzoek was dat de vragenlijst over de fysieke inspanning slechts één keer tijdens het onderzoek beantwoord werd. Daardoor werd er misschien geen rekening gehouden met veranderingen in de lichaamsbeweging tijdens de drie decennia van het onderzoek.   

Vertaling: Lotte De Boe

Bron: ALS News Today